สัญญานายหน้า

สัญญานายหน้าสินค้า/บริการคืออะไร

สัญญานายหน้า หรือสัญญานายหน้าขายสินค้า/บริการ คือ สัญญาซึ่งมีคู่สัญญา 2 ฝ่าย ได้แก่ ผู้ให้สัญญา (เช่น เจ้าของสินค้า/บริการ หรือผู้ที่ต้องการซื้อ-ขายสินค้า/บริการ) และนายหน้า (เช่น ผู้ที่ชี้ช่องในการจัดหาหรือจำหน่ายสินค้า/บริการให้แก่ผู้ให้สัญญา) โดยที่ ผู้ให้สัญญาตกลงว่าจะให้ค่าบำเหน็จ (เช่น ค่านายหน้า) แก่นายหน้าหากนายหน้าสามารถจัดหาหรือจำหน่ายสินค้า/บริการได้ตามเงื่อนไขที่กำหนด

เนื่องจาก โดยทั่วไปนายหน้ามักเป็นบุคคลที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ และประสบการณ์เกี่ยวกับการจัดหา หรือจำหน่ายสินค้า/บริการนั้นๆ และผู้ให้สัญญามักไม่ทราบ/ไม่สามารถเข้าถึงแหล่งตลาด หรือเข้าถึงลูกค้า/คู่ค้าได้ด้วยตนเอง ผู้ให้สัญญาจึงเข้าทำสัญญานายหน้ากับนายหน้าเพื่อให้นายหน้าได้ชี้ช่องในการจัดหาหรือจัดจำหน่ายสินค้า/บริการเพื่อตน

สัญญานายหน้าสินค้า/บริการมีลักษณะใดบ้าง

สัญญานายหน้าอาจแบ่งตามลักษณะหน้าที่ของนายหน้าได้ 2 ลักษณะ ได้แก่

• สัญญานายหน้าจัดหาและจัดซื้อสินค้า/บริการ เช่น นายหน้าจะต้องหาคู่ค้า (เช่น ผู้ขาย หรือผู้ให้บริการ) เพื่อมาขายสินค้า/ให้บริการให้กับผู้ให้สัญญา
• สัญญานายหน้าจัดจำหน่ายสินค้า/บริการ เช่น นายหน้าจะต้องหาลูกค้า (เช่น ผู้ซื้อ หรือผู้รับบริการ) เพื่อมาซื้อสินค้า/รับบริการจากผู้ให้สัญญา
  
  

สัญญานายหน้าสินค้า/บริการและสัญญานายหน้าอสังหาริมทรัพย์แตกต่างกัน อย่างไร

สัญญานายหน้าสินค้า/บริการและสัญญานายหน้าอสังหาริมทรัพย์ต่างก็เป็นสัญญานายหน้าเหมือนกัน

อย่างไรก็ดี สัญญานายหน้าสินค้า/บริการถูกร่างขึ้นและมีข้อสัญญาสำหรับการแต่งตั้งนายหน้าเพื่อการซื้อหรือขายสินค้า/บริการโดยเฉพาะ ในขณะที่สัญญานายหน้าอสังหาริมทรัพย์ถูกร่างขึ้นและมีข้อสัญญาสำหรับการแต่งตั้งนายหน้าเพื่อการซื้อ ขาย เช่า หรือให้เช่าอสังหาริมทรัพย์โดยเฉพาะ (เช่น ห้องชุด บ้าน ที่ดิน อาคารพาณิชย์ อาคารสำนักงาน พื้นที่ร้านค้า คลังสินค้า)

จำเป็นต้องทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ หรือไม่

ไม่จำเป็น กฎหมายไม่ได้กำหนดให้คู่สัญญาต้องจัดทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการเป็นลายลักษณ์อักษร

อย่างไรก็ดี เพื่อรักษาผลประโยชน์และความเข้าใจที่ตรงกันของคู่สัญญาทั้ง 2 ฝ่าย (เช่น อัตราค่านายหน้า กำหนดระยะเวลาและเงื่อนไขการชำระค่านายหน้า/ค่าใช้จ่ายอื่นๆ) และเพื่อหลีกเลี่ยงข้อพิพาทกันภายในอนาคต (เช่น การเบี้ยวค่านายหน้า) คู่สัญญาควรจัดทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการเป็นลายลักษณ์อักษรและลงนามโดยคู่สัญญาทั้ง 2 ฝ่าย

ต้องระบุข้อมูลสำคัญใดบ้างลงในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ

คู่สัญญาควรระบุรายละเอียดและข้อความสำคัญในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ ดังต่อไปนี้

• คู่สัญญา เช่น ชื่อ ที่อยู่ เพื่อการอ้างอิงที่ถูกต้อง โดยเฉพาะรายละเอียดของนายหน้าซึ่งเป็นสาระสำคัญของสัญญา
• สินค้าและ/หรือบริการที่นายหน้าจะต้องจัดหา/จัดจำหน่าย เช่น ชื่อ/ยี่ห้อสินค้า คุณลักษณะ/คุณสมบัติของสินค้า จำนวน ปริมาณ ขอบเขตบริการ งบประมาณ หรือราคาจำหน่าย
• ขอบเขตหน้าที่ของนายหน้า เช่น การชี้ช่องและเข้าหาลูกค้า/คู่ค้า การจัดเตรียมเอกสารและสัญญา การรายงานข้อมูล รวมถึง การรับชำระหรือชำระเงินแทนผู้ให้สัญญา (ถ้ามี)
• ระยะเวลาการเป็นนายหน้า เช่น มีกำหนดระยะเวลา/เงื่อนไขการสิ้นสุด หรือไม่มีกำหนดระยะเวลา ในกรณีนี้คู่สัญญาอาจบอกกล่าวล่วงหน้าเพื่อเลิกสัญญา
• ค่าตอบแทน เช่น เงื่อนไขการมีสิทธิได้รับค่านายหน้าและข้อยกเว้น อัตราค่านายหน้า และกำหนดการชำระ
• ข้อตกลงอื่น (ถ้ามี) เช่น สิทธิการเป็นนายหน้าแต่เพียงผู้เดียว (Exclusive Broker)/ข้อสัญญานายหน้าแบบปิด การรับผิดชอบค่าใช้จ่ายการดำเนินการ รวมถึงค่าปรับ
  
  

จำเป็นจะต้องดำเนินการอย่างไรก่อนทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ

คู่สัญญาไม่จำเป็นจะต้องดำเนินการใดๆ ก่อนตามกฎหมายในการจัดทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ

อย่างไรก็ดี ในกรณีที่นายหน้าจำเป็นต้องมีใบอนุญาตในการเป็นนายหน้าซื้อ-ขายสินค้า/บริการบางประเภทตามกฎหมาย (เช่น นายหน้าจัดจำหน่ายประกัน นายหน้าจำหน่ายหลักทรัพย์/หน่วยลงทุน) ผู้ให้สัญญาควรตรวจสอบใบอนุญาตในการเป็นนายหน้าของนายหน้าดังกล่าวก่อนทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ

สัญญานายหน้าสินค้า/บริการเกี่ยวข้องกับใครบ้าง

บุคคลที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ ได้แก่

• ผู้ให้สัญญา (เช่น เจ้าของสินค้า/บริการ หรือผู้ที่ต้องการซื้อ-ขายสินค้า/บริการ) ตัวแทนผู้มีอำนาจของผู้ให้สัญญา (เช่น กรรมการ หุ้นส่วนผู้จัดการ) หรือตัวแทนที่ผู้ให้สัญญามอบหมายให้รับผิดชอบเกี่ยวกับการแต่งตั้งนายหน้า (เช่น ผู้จัดการ/ผู้อำนวยการฝ่ายขาย ผู้จัดการ/ผู้อำนวยการฝ่ายจัดซื้อจัดจ้าง) ซึ่งเป็นผู้ลงนามในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการและผูกพันคู่สัญญาในฐานะผู้ให้สัญญา
• นายหน้า (เช่น ผู้ที่ชี้ช่องในการจัดหาหรือจำหน่ายสินค้า/บริการให้แก่ผู้ให้สัญญา) ตัวแทนผู้มีอำนาจของนายหน้า (เช่น กรรมการ หุ้นส่วนผู้จัดการ) หรือตัวแทนที่นายหน้ามอบหมายให้รับผิดชอบเกี่ยวกับการรับงานกับลูกค้า (เช่น ผู้จัดการ/ผู้อำนวยการฝ่ายขาย) ซึ่งเป็นผู้ลงนามในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการและผูกพันคู่สัญญาในฐานะนายหน้า
• ลูกค้า/คู่ค้าที่นายหน้าจัดหาเพื่อมาเข้าซื้อหรือขายสินค้า/บริการกับผู้ให้สัญญา
  
  

จะต้องทำอย่างไรต่อหลังจากที่ลงนามในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการแล้ว

คู่สัญญาควรจัดทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการเป็นลายลักษณ์อักษร และให้คู่สัญญาหรือตัวแทนผู้มีอำนาจของคู่สัญญา รวมถึงพยานด้วย (ถ้ามี) ลงนามในสัญญาฉบับดังกล่าวให้เรียบร้อย

เมื่อจัดทำและลงนามในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการเรียบร้อยแล้ว คู่สัญญาอาจพิจารณาดำเนินการ ดังต่อไปนี้

• คู่สัญญาอาจจัดทำคู่ฉบับของสัญญานายหน้าสินค้า/บริการอย่างน้อย 2 ฉบับ เพื่อให้คู่สัญญาแต่ละฝ่ายเก็บไว้ใช้อ้างอิงเป็นหลักฐานได้ฝ่ายละอย่างน้อย 1 ฉบับ
• คู่สัญญาแต่ละฝ่ายควรขอเอกสารแสดงตัวตนของคู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งที่ลงนามรับรองสำเนาถูกต้องมาเก็บไว้ประกอบสัญญาฉบับที่ตนเองถือไว้ด้วย เช่น บัตรประจำตัวประชาชน หนังสือเดินทาง หนังสือรับรองและบัตรประจำตัวประชาชนของผู้มีอำนาจกระทำการแทนนิติบุคคล (กรณีนิติบุคคล) รวมถึง หนังสือมอบอำนาจ ในกรณีที่มีการมอบอำนาจ
• คู่สัญญาอาจพิจารณาแนบเอกสารที่เกี่ยวข้องกับสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ (ถ้ามี)

เมื่อนายหน้าจัดการหาลูกค้า/คู่ค้า และสามารถเจรจาตกลงกันได้สำเร็จตามเงื่อนไขแห่งสัญญานายหน้าสินค้า/บริการแล้ว ผู้ให้สัญญาควรจัดทำสัญญากับลูกค้า/คู่ค้าดังกล่าวนั้น ดังต่อไปนี้ แล้วแต่กรณี

• ในกรณีการซื้อขายสินค้า เช่น สัญญาซื้อขายสินค้า สัญญาเช่าซื้อสินค้า
• ในกรณีการบริการ เช่น สัญญาบริการ สัญญาจ้างผลิตสินค้า
  
  

จะต้องแนบหลักฐานหรือเอกสารประกอบสัญญานายหน้าสินค้า/บริการด้วย หรือไม่

คู่สัญญาอาจพิจารณาแนบเอกสารที่เกี่ยวข้องกับสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ (ถ้ามี) เพื่อความชัดเจนและความเข้าใจที่ตรงกันของคู่สัญญา เช่น

• เอกสารอ้างอิงเกี่ยวกับสินค้าที่นายหน้าต้องจัดหา/จัดจำหน่าย (เช่น รูปภาพ แบบ แค็ตตาล็อก คุณสมบัติของสินค้า รายการและจำนวนสินค้า ใบอนุญาตผลิต/นำเข้าสินค้า)
• เอกสารอ้างอิงเกี่ยวกับบริการที่นายหน้าต้องจัดหา/จัดจำหน่าย (เช่น ตารางแบบ ประเภท ขั้นตอนการให้บริการ รายชื่อบุคลากร รายการสัมภาระ วัตถุดิบ เครื่องมืออุปกรณ์ที่ใช้ในการให้บริการ)
• เอกสารเกี่ยวกับค่าตอบแทน (เช่น ตารางอัตราค่านายหน้าของสินค้า/บริการแต่ละรายการ)
• ใบอนุญาตในการเป็นนายหน้าซื้อ-ขายสินค้า/บริการบางประเภทตามกฎหมาย (ถ้ามี)
  
  

สัญญานายหน้าสินค้า/บริการจำเป็นจะต้องจดทะเบียนกับหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้อง หรือไม่

ไม่จำเป็น คู่สัญญาไม่จำเป็นจะต้องดำเนินการจดทะเบียนกับหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องใดๆ ในการจัดทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ

สัญญานายหน้าสินค้า/บริการจำเป็นจะต้องมีพยานลงนามด้วย หรือไม่

ไม่จำเป็น กฎหมายไม่ได้กำหนดให้สัญญานายหน้าสินค้า/บริการจำเป็นจะต้องมีพยานลงนามด้วย

อย่างไรก็ดี คู่สัญญาอาจพิจารณาจัดให้มีพยานลงนามในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการตามที่เห็นสมควรด้วยก็ได้ ในกรณีเช่นนี้ พยานควรเป็นบุคคลผู้มีความสามารถในการทำนิติกรรมอย่างสมบูรณ์ (เช่น ผู้บรรลุนิติภาวะ อายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ ไม่เป็นบุคคลวิกลจริตหรือบุคคลซึ่งศาลสั่งให้เป็นผู้เสมือนไร้ความสามารถ ไม่เป็นผู้ทุพพลภาพ) และไม่ใช่บุคคลที่มีหน้าที่/ภาระผูกพันตามสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ (เช่น คู่สัญญา)

นายหน้าสามารถรับค่านายหน้าซ้อนได้ หรือไม่

การรับค่านายหน้าซ้อน คือ การที่นายหน้าปฏิบัติหน้าที่นายหน้าแทนทั้ง 2 ฝ่ายในคราวเดียวกันโดยมีสิทธิจะได้รับค่านายหน้าจากคู่สัญญาทั้ง 2 ฝ่าย (เช่น ทั้งจากผู้ซื้อและผู้ขาย หรือจากผู้ให้บริการและผู้รับบริการ)

เนื่องจากนายหน้ามีแรงจูงใจที่จะได้รับค่านายหน้าจากทั้ง 2 ฝ่าย โดยที่แต่ละฝ่ายต่างมีความต้องการที่ตรงกันข้าม (เช่น ผู้ขาย/ผู้ให้บริการต่างต้องการขายสินค้า/บริการให้ได้ในราคาสูง และผู้ซื้อ/ผู้รับบริการต่างต้องการสินค้า/บริการในราคาที่ถูก) หากนายหน้าปฏิบัติหน้าที่แทนทั้ง 2 ฝ่ายในคราวเดียวกันย่อมอาจทำให้ผู้ขาย/ผู้ให้บริการและผู้ซื้อ/ผู้รับบริการ ได้รับความเสียหายได้ (เช่น ได้สินค้าราคาแพง ได้รับสินค้า/บริการที่ไม่ถูกต้องตรงตามความต้องการ ได้ลูกค้า/คู่ค้าที่ไม่มีคุณภาพ) เนื่องจากการเข้าทำสัญญานั้นอาจเกิดจากการที่นายหน้าต้องการได้ค่านายหน้าซ้อนจากทั้ง 2 ฝ่าย โดยที่ไม่ได้คำนึงถึงผลประโยชน์ของผู้ให้สัญญาเป็นที่ตั้ง การรับค่านายหน้าซ้อน จึงถือเป็นการกระทำที่ขัดผลประโยชน์ของผู้ให้สัญญา (Conflict of Interest)

ในกรณีเช่นนี้ ผู้ให้สัญญาอาจพิจารณากำหนดไว้ในสัญญานายหน้าสินค้า/บริการให้นายหน้ามีสิทธิได้รับค่านายหน้าในกรณีดังกล่าว หรือไม่ ก็ได้

คู่สัญญาจำเป็นต้องทำสัญญาเก็บรักษาความลับด้วย หรือไม่

คู่สัญญาอาจมีโอกาสได้เข้าถึง ได้รับทราบถึงข้อมูลทางธุรกิจ หรือข้อมูลสำคัญต่างๆ ของคู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่ง ในระหว่างการปฏิบัติหน้าที่นายหน้าตามสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ (เช่น รายการสินค้า/บริการใหม่ สูตรอาหาร รายชื่อลูกค้า) ซึ่งหากมีการนำข้อมูลดังกล่าวไปเผยแพร่ต่อสาธารณะ หรือมีการเปิดเผยต่อคู่แข่งทางธุรกิจอาจทำให้คู่สัญญาได้รับความเสียหายหรือเสียเปรียบทางธุรกิจได้ สัญญานายหน้าสินค้า/บริการฉบับนี้จึงประกอบด้วยข้อตกลงการเก็บรักษาความลับซึ่งห้ามคู่สัญญาเปิดเผยข้อมูลความลับของคู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งโดยทั่วไปอยู่แล้ว

อย่างไรก็ดี ในกรณีที่คู่สัญญาให้ความสำคัญกับการเก็บรักษาความลับอย่างยิ่ง คู่สัญญาอาจพิจารณาจัดทำสัญญาเก็บรักษาความลับแยกต่างหากอีกฉบับเพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ รายละเอียด และบทลงโทษเกี่ยวกับการเก็บรักษาความลับโดยเฉพาะด้วยก็ได้

กฎหมายใดบ้างที่เกี่ยวข้องกับสัญญานายหน้าสินค้า/บริการ

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำสัญญานายหน้าสินค้า/บริการมี ดังต่อไปนี้

• กฎหมายนายหน้า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
• กฎหมายซื้อขาย ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
• กฎหมายจ้างทำของ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
  
  

ความช่วยเหลือจากทนายความ

คุณสามารถเลือกที่จะปรึกษาทนายความได้ในกรณีที่คุณต้องการความช่วยเหลือ

ทนายความสามารถช่วยคุณได้โดยทำการตอบคำถามของคุณหรือให้ความช่วยเหลือในกระบวนการต่าง ๆ จะมีการเสนอตัวเลือกดังกล่าวไว้ให้คุณในตอนท้ายของเอกสาร

แก้ไขแบบฟอร์มได้อย่างไร

คุณกรอกแบบสอบถามสำหรับป้อนข้อมูลแล้วจะเห็นได้ว่าระบบของเราจะค่อย ๆ สร้างเอกสารขึ้นเองโดยอัตโนมัติตามคำตอบที่คุณกรอกเข้าไป

ในตอนสุดท้าย คุณจะได้รับเอกสารในรูปแบบ Word และ PDF คุณสามารถแก้ไขและนำเอกสารไปใช้อีกได้