Wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski przed i po porodzie

Co to jest wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski?

Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego to dokument, w ramach którego pracownica wyraża prośbę o przyznanie jej przez pracodawcę urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego. W wyniku złożonego wniosku pracodawca przyznaje pracownicy do 20 tygodni urlopu macierzyńskiego (w razie ciąży pojedynczej) oraz do 41 tygodni urlopu rodzicielskiego (w razie ciąży pojedynczej) w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem oraz regeneracji sił po porodzie przez matkę. Podczas obydwu urlopów pracownica otrzymuje zasiłek macierzyński.

Wniosek dotyczy:

• urlopu macierzyńskiego, który rozpocznie się przed porodem (od 2 do 6 tygodni przed porodem);
• urlopu macierzyńskiego po porodzie (różnica 20 tygodni w razie ciąży pojedynczej i liczby tygodni wykorzystanych przed porodem) oraz
• urlopu rodzicielskiego, który rozpocznie się po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego (do 41 tygodni w razie ciąży pojedynczej).

W razie chęci złożenia wniosku o przyznanie jedynie urlopu macierzyńskiego po porodzie, należy złożyć wniosek o udzielenie urlopu po porodzie.

Jakie istnieją wnioski związane z opieką nad dzieckiem?

Pracownicy, która zostanie matką, przysługuje możliwość przyznania:

• urlopu macierzyńskiego (niniejszy wniosek): jest obowiązkowym uprawnieniem pracowniczym - poza zapewnieniem osobistej opieki dziecku, służy do regeneracji sił pracownicy po porodzie (połóg). Urlop macierzyński przysługuje przed porodem i po porodzie, w całkowitym wymiarze 20 tygodni (urodzenie 1 dziecka), 31 tygodni (urodzenie bliźniaków), 33 tygodni (urodzenie trojaczków), 35 tygodni (urodzenie czworaczków), 37 tygodni (urodzenie pięcioraczków lub więcej). Można również złożyć wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego po porodzie. Niewykorzystany przez matkę urlop macierzyński musi wykorzystać ojciec dziecka;
• urlopu rodzicielskiego (niniejszy wniosek): jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, mającym na celu osobiste sprawowanie opieki nad kilkumiesięcznym dzieckiem. Przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Rodzic może wykorzystać do 41 tygodni (ciąża pojedyncza) albo 43 tygodni (ciąża mnoga) - z czego 9 tygodni jest zarezerwowane do wyłącznej dyspozycji każdego z rodziców: matkę i ojca. Urlop rodzicielski można przyznać w 5 częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 6 lat;
• urlopu wychowawczego: jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, mającym na celu osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem. Przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w wymiarze do 36 miesięcy, bez względu na liczbę urodzonych dzieci. Nie może trwać dłużej, niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 6 lat;
• urlopu ojcowskiego i tacierzyńskiego - jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, mającym na celu osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem przez ojca. Przysługuje ojcu dziecka, niezależnie od wykorzystania urlopu macierzyńskiego, w wymiarze: urlop okolicznościowy z okazji przyjścia na świat jego dziecka (2 dni), urlop ojcowski (2 tygodnie), urlop rodzicielski (do 41 tygodni, gdy ciąża pojedyncza, do 43 tygodni gdy ciąża mnoga, z czego 9 tygodni jedynie dla ojca, reszta do podziału z matką dziecka).
  
  

Porównanie powyższych wniosków można znaleźć w przewodniku prawnym pod tytułem: "Pigułka wiedzy na temat urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego i ojcowskiego".

Czy spisanie wniosku matki o urlop macierzyński i rodzicielski jest obowiązkowe?

Tak. Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego składa się pracodawcy w postaci papierowej albo elektronicznej. Oznacza to, że ustne poinformowanie pracodawcy o chęci skorzystania z tych urlopów nie jest wystarczające.

Ile trwa urlop macierzyński?

Urlop macierzyński to okres trwający kilka miesięcy, podczas którego pracownik zaprzestaje wykonywanie pracy w celu przygotowania się na przyjście na świat własnego dziecka (urlop przed porodem), sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w pierwszych miesiącach jego życia oraz regeneracji sił matki dziecka po porodzie (połóg).

Przed datą przewidywanego porodu urlop macierzyński można rozpocząć co najmniej 2 tygodnie i nie wcześniej, niż 6 tygodni przed wyznaczoną przez lekarza datą porodu.

Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do jego wyczerpania, przewidzianego w zależności od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie, tj.:

• 20 tygodni, gdy kobieta urodzi 1 dziecko, w ramach jednego porodu;
• 31 tygodni, gdy kobieta urodzi 2 dzieci, w ramach jednego porodu;
• 33 tygodnie, gdy kobieta urodzi 3 dzieci, w ramach jednego porodu;
• 35 tygodni, gdy kobieta urodzi 4 dzieci, w ramach jednego porodu;
• 37 tygodni, gdy kobieta urodzi 5 lub więcej dzieci, w ramach jednego porodu.
  
  

Urlop macierzyński, niewykorzystany przez matkę dziecka musi wykorzystać ojciec dziecka.

Ile trwa urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Jest on fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, przyznawanym w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Jego długość zależy od tego, czy ciąża była pojedyncza czy mnoga, mianowicie:

• 41 tygodni - urodzenie 1 dziecka w ramach jednego porodu;
• 43 tygodni - urodzenie bliźniąt, trojaczków, czworaczków, pięcioraczków czy większej ilości dzieci.

9 tygodni urlopu rodzicielskiego jest zarezerwowane do wyłącznej dyspozycji każdego z rodziców.

Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński jest świadczeniem pieniężnym z chorobowego ubezpieczenia społecznego, przysługującym w trakcie odbywania urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Zasiłek pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne.

I. Za okres urlopu macierzyńskiego pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński, w wysokości:

• 100% wynagrodzenia (w razie braku złożenia wniosku o chęci skorzystania również z urlopu rodzicielskiego)
  albo
• 81,5% wynagrodzenia (w razie chęci skorzystania zarówno z urlopu macierzyńskiego, jak i urlopu rodzicielskiego, co zostanie wyrażone we wniosku, złożonym najpóźniej 21 dni po porodzie).

II. Za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje pracownikowi zasiłek macierzyński w wysokości:

• 70% wynagrodzenia (za 41 lub 43 tygodnie urlopu rodzicielskiego, po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, za który pracownik otrzymywał zasiłek macierzyński w wysokości 100% wynagrodzenia)
  albo
• 81,5% wynagrodzenia (jeśli pracownik złożył wniosek o skorzystanie z obu urlopów: urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, najpóźniej 21 dni po porodzie).

Kto może sporządzić wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski?

Wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski może sporządzić ciężarna pracownica w celu skorzystania z urlopu macierzyńskiego od 6 do 2 tygodni przed porodem, po porodzie oraz urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego.

Kto nie może sporządzić wniosku matki o urlop macierzyński i rodzicielski?

Wniosku matki o urlop macierzyński i rodzicielski nie może złożyć:

• pracownica, która nie jest w ciąży;
• ojciec dziecka;
• żaden podmiot zorganizowany (np. spółka handlowa, stowarzyszenie, fundacja, instytucja publiczna itd.).

W jakim terminie należy złożyć wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski?

Złożenie wniosku najpóźniej 21 dni po porodzie pozwala pracownicy dokonać wyboru, czy chciałaby pobierać zasiłek macierzyński w wysokości 81,5% wynagrodzenia przez cały okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, czy też w wysokości 100% wynagrodzenia w ramach urlopu macierzyńskiego, a następnie 70% wynagrodzenia w ramach urlopu rodzicielskiego.

Złożenie wniosku po tym terminie oznacza, że pracownicy będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 100% wynagrodzenia w ramach urlopu macierzyńskiego oraz 70% wynagrodzenia w ramach urlopu rodzicielskiego.

Co należy zrobić po sporządzeniu niniejszego wniosku?

Wniosek należy podpisać odręcznie albo elektronicznie, a następnie należy go przekazać pracodawcy osobiście albo wysłać pocztą. Zaleca się zachować kopię wniosku we własnej dokumentacji.

Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie medyczne o prognozowanej dacie porodu, oświadczenie drugiego rodzica o zamiarze (lub jego braku) korzystania z urlopu rodzicielskiego, a jeśli drugi rodzic nie żyje lub został pozbawiony władzy rodzicielskiego bądź gdy jego władza rodzicielska została ograniczona lub zawieszona, należy załączyć odpowiednie dowody.

Po odbyciu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego pracownica może wnioskować o udzielenie urlopu wychowawczego.

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego, pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeżeli nie jest to możliwe, dopuszcza pracownika na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Co należy dołączyć do niniejszego wniosku?

Do wniosku matki o urlop macierzyński i rodzicielski należy dołączyć zaświadczenie medyczne o prognozowanej dacie porodu. Jeśli następujące dokumenty zostały wydane, do wniosku dołącza się również:

• (ewentualnie) skrócony odpis aktu zgonu drugiego rodzica dziecka, jeśli drugi rodzic nie żyje;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu.

Czy konieczne jest notarialne poświadczenie niniejszego wniosku?

Nie. Wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski sporządza się w postaci pisemnej albo elektronicznej. Oznacza to, że forma notarialna nie jest wymagana dla ważności tego wniosku.

Jakie koszty wiążą się z finalizacją niniejszego wniosku?

Finalizacja wniosku matki o urlop macierzyński i rodzicielski nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych kosztów dla pracownika. Nie wymaga się formy notarialnej - brak kosztów taksy notarialnej. Nie wymaga się również rejestracji wniosku matki o urlop macierzyński i rodzicielski - wobec tego brak opłat rejestracyjnych.

Co powinien zawierać wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski?

Wniosek matki o urlop macierzyński i rodzicielski powinien zawierać:

• imię, nazwisko, adres zamieszkania pracownika;
• nazwę i adres siedziby pracodawcy;
• datę przewidywanego porodu oraz imię i nazwisko dziecka, na które pracownik chce uzyskać urlop macierzyński i  rodzicielski;
• datę rozpoczęcia i długość przebywania na urlopie macierzyńskim;
• długość przebywania na urlopie rodzicielskim, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego;
• podpis pracownika.

Jakie przepisy mają zastosowanie do wniosku matki o urlop macierzyński i rodzicielski?

Urlop macierzyński jest uregulowany w art. 180 i nast. Kodeksu Pracy.

Regulacje dotyczące zasad złożenia wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego są uregulowane w art. 182^1d Kodeksu Pracy.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynika z art. 31 ust. 1 i nast. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wymagania dotyczące wniosku oraz załączników są zawarte w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.

Jak edytować wzór?

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.