Wniosek o urlop wychowawczy

Co to jest wniosek o urlop wychowawczy?

Wniosek o urlop wychowawczy to dokument, w ramach którego pracownik prosi pracodawcę o udzielenie mu urlopu wychowawczego, w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Urlop wychowawczy trwa do 36 miesięcy, które można podzielić pomiędzy siebie i drugiego rodzica dziecka, jednak co najmniej miesiąc przysługuje do wyłącznej dyspozycji każdego z nich. Do wykorzystania najwyżej w 5 częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 6 lat.

Przykład: Matka dziecka może wykorzystać np. 10 miesięcy urlopu wychowawczego. Następnie wraca ona do pracy i na urlop wychowawczy może się udać ojciec dziecka np. na 10 miesięcy. Mogą się również umówić że 16 pozostałych miesięcy przysługującego im urlopu wychowawczego wykorzystają wspólnie, będąc jednocześnie w domu razem z dzieckiem.

Jakie istnieją wnioski związane z opieką nad dzieckiem?

Pracownik, który powitał na świecie własne dziecko i chciałby sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem, może wnieść prośbę do pracodawcy o przyznanie:

• urlopu macierzyńskiego: jest obowiązkowym uprawnieniem pracowniczym - poza zapewnieniem osobistej opieki dziecku, służy do regeneracji sił pracownicy po porodzie (połóg). Urlop macierzyński przysługuje przed porodem i po porodzie, w wymiarze 20 tygodni (urodzenie 1 dziecka), 31 tygodni (urodzenie bliźniaków), 33 tygodni (urodzenie trojaczków), 35 tygodni (urodzenie czworaczków), 37 tygodni (urodzenie pięcioraczków lub więcej);
• urlopu rodzicielskiego: jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Rodzic może wykorzystać do 41 tygodni (ciąża pojedyncza) albo 43 tygodni (ciąża mnoga) - z czego 9 tygodni jest zarezerwowane do wyłącznej dyspozycji każdego z rodziców. Urlop rodzicielski można przyznać w 5 częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko osiągnęło 6 lat;
• urlopu wychowawczego (niniejszy wniosek): jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, w wymiarze do 36 miesięcy, bez względu na liczbę urodzonych dzieci; nie może trwać dłużej, niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończyło 6 lat;
• urlopu ojcowskiego i tacierzyńskiego - jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, przysługuje niezależnie od wykorzystania urlopu macierzyńskiego, wniosek składa pracownik - ojciec dziecka, który chciałby skorzystać z urlopu ojcowskiego (2 tygodnie), urlopu rodzicielskiego (do 41 tygodni, gdy ciąża pojedyncza, do 43 tygodni gdy ciąża mnoga, z czego 9 tygodni jedynie dla ojca, reszta do podziału z matką dziecka) oraz urlopu okolicznościowego z okazji przyjścia na świat jego dziecka (2 dni).

Porównanie powyższych wniosków można znaleźć w przewodniku prawnym pod tytułem: "Pigułka wiedzy na temat urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego i ojcowskiego".

Czy spisanie wniosku o urlop wychowawczy jest obowiązkowe?

Tak. Przepisy prawa wymagają złożenia wniosku w postaci papierowej lub elektronicznej. Oznacza to, że ustne poinformowanie pracodawcy o chęci skorzystania z urlopu wychowawczego nie jest wystarczające.

Ile trwa urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy jest fakultatywnym uprawnieniem pracowniczym, w celu realizacji osobistej opieki nad dzieckiem. Z urlopu wychowawczego można skorzystać po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

Przysługuje on w wymiarze 36 miesięcy, bez względu na liczbę urodzonych dzieci, które są możliwe do wykorzystania przed ukończeniem przez dziecko 6 roku życia. W razie dzieci niepełnosprawnych, możliwość wykorzystania tego urlopu wydłuża się do ukończenia przez nie 18 roku życia.

Urlop wychowawczy jest udzielany nie więcej niż w 5 częściach. Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.

Czy pracownik otrzymuje zapłatę podczas urlopu wychowawczego?

Tak, ale jedynie jeśli miesięczny dochód rodziny nie przekracza kwoty 674 zł w przeliczeniu na osobę. Wnioski o te świadczenia składa się w urzędzie miasta albo gminy, w której pracownik mieszka.

W takiej sytuacji można ubiegać się o:

• zasiłek rodzinny (w wymiarze 95 zł miesięcznie na dziecko w wieku od urodzenia do ukończenia 5 lat albo 124 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 lat);
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem (w wymiarze 400 zł miesięcznie, nie dłużej jednak niż przez okres 24 miesięcy kalendarzowych (1 dziecko), 36 miesięcy kalendarzowych (więcej niż 1 dziecko), 72 miesięcy kalendarzowych (dziecko niepełnosprawne). Przysługuje matce lub ojcu jeśli przed tym urlopem byli zatrudnieni co najmniej przez 6 miesięcy).

Jeżeli rodzice dziecka korzystają razem i jednocześnie z urlopu wychowawczego, przysługuje im tylko 1 dodatek.

Czy można pracować lub uczyć się podczas przebywania na urlopie wychowawczym?

Tak. W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

W razie ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wezwie pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni, od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni, od dnia wezwania.

Czy urlop wychowawczy przysługuje obojgu rodzicom?

Tak. Urlop wychowawczy przysługuje obojgu rodzicom lub opiekunom dziecka. Każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do 1 miesiąca urlopu wychowawczego z 36 miesięcy. Rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego, pod warunkiem, że suma ich urlopów nie przekroczy 36 miesięcy.

Jeden rodzic może wykorzystać cały 36 - miesięczny urlop wychowawczy jedynie w sytuacji, gdy:

• drugi rodzic dziecka nie żyje;
• drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska;
• drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.

Kto może sporządzić wniosek o urlop wychowawczy?

Wniosek może złożyć pracownik - rodzic, który wykorzystał już urlop macierzyński oraz rodzicielski i chciałby nadal sprawować osobistą opiekę na dzieckiem.

Kto nie może sporządzić wniosku o urlop wychowawczy?

Wniosku o urlop wychowawczy nie może sporządzić pracownik, który:

• nie ma dzieci;
• urodziło mu się dziecko, ale nie wykorzystał jeszcze urlopu macierzyńskiego;
• urodziło mu się dziecko, ale nie wykorzystał jeszcze urlop rodzicielskiego;
• urodziło mu się dziecko ale został pozbawiony albo ograniczony władzy rodzicielskiej, albo też jest niepełnoletni.

W jakim terminie należy złożyć wniosek o urlop wychowawczy?

Pracownik powinien złożyć wniosek do pracodawcy najpóźniej 21 dni przed chęcią rozpoczęcia urlopu wychowawczego. Pracownik powinien poinformować pracodawcę, wręczając wniosek osobiście lub wysyłając go pocztą.

Co należy zrobić po sporządzeniu wniosku o urlop wychowawczy?

Wniosek o urlop wychowawczy należy podpisać odręcznie albo elektronicznie. Pracownik powinien przekazać wniosek o urlop wychowawczy najpóźniej 21 dni, przed chęcią jego rozpoczęcia. Wniosek może być złożony osobiście albo wysłany pocztą. Zaleca się zachować kopię wniosku we własnej dokumentacji. Do wniosku należy dołączyć oświadczenie drugiego rodzica o zamiarze (lub jego braku) korzystania z urlopu wychowawczego, a jeśli drugi rodzic nie żyje lub został pozbawiony władzy rodzicielskiego bądź gdy jego władza rodzicielska została ograniczona lub zawieszona, należy załączyć odpowiednie dowody.

Pracodawca nie może odmówić udzielenia tego urlopu.

Po przyznaniu urlopu wychowawczego, jeśli dochód w rodzinie pracownika nie przekracza 674 zł, pracownik może złożyć w urzędzie miasta lub gminy, znajdującym się najbliżej jego miejsca zamieszkania, wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego i dodatku do tego zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.

Po zakończeniu urlopu wychowawczego, pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeżeli nie jest to możliwe, dopuszcza pracownika na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Co należy dołączyć do wniosku o urlop wychowawczy?

Do wniosku należy dołączyć:

• odpis aktu urodzenia dziecka;
• oświadczenie drugiego rodzica o zamiarze (lub jego braku) korzystania z urlopu wychowawczego.

Jeśli następujące dokumenty zostały wydane, do wniosku dołącza się również:

• (ewentualnie) skrócony odpis aktu zgonu drugiego rodzica dziecka, jeśli drugi rodzic nie żyje;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej;
• (ewentualnie) kopia prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu.

Czy konieczne jest notarialne poświadczenie niniejszego wniosku?

Nie. Wniosek sporządza się w postaci pisemnej albo elektronicznej. Oznacza to, że forma notarialna nie jest wymagana dla jego ważności.

Jakie koszty wiążą się z finalizacją niniejszego wniosku?

Finalizacja wniosku nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych kosztów dla pracownika. Nie wymaga się formy notarialnej - brak kosztów taksy notarialnej. Nie wymaga się również rejestracji wniosku - wobec tego brak opłat rejestracyjnych.

Co powinien zawierać wniosek o urlop wychowawczy?

Wniosek powinien zawierać:

• imię, nazwisko, adres zamieszkania pracownika;
• nazwę i adres siedziby pracodawcy;
• liczbę dzieci pracownika, wraz z ich imionami i nazwiskami, którymi pracownik będzie się opiekował podczas urlopu wychowawczego;
• daty przebywania na urlopie wychowawczym;
• (jeśli dotyczy) ile części urlopu wychowawczego zostało już wcześniej wykorzystanych na dziecko;
• podpis pracownika.

Jakie przepisy mają zastosowanie do wniosku o urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy jest uregulowany w art. 186 i nast. Kodeksu Pracy.

Konieczność złożenia wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego wynika z art. 186 par. 7 Kodeksu Pracy.

Wymagania dotyczące wniosku oraz załączników są zawarte w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 322, ze zm.).

Zasady wypłaty dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie przebywania na urlopie wychowawczym reguluje art. 8 pkt 2 i nast. ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 323, ze zm.).

Jak edytować wzór?

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.