Hizmet Akdi Fesih Bildirimi (İşveren Tarafından Fesih)

İşveren Tarafından Hizmet Akdi Fesih Bildirimi nedir?

Hizmet akdi fesih bildirimi, işçi ile işveren arasında kurulan belirsiz süreli veya belirli süreli iş sözleşmesinin (hizmet akdi, hizmet sözleşmesi) işveren tarafından sonlandırılması için kullanılan belgedir.

İşveren Tarafından Hizmet Akdi Fesih Bildirimi, işveren tarafından iş sözleşmesini sonlandırmak için kullanılır. İş sözleşmesinin işçi tarafından sonlandırılmak istendiği hallerde, bu belge yerine istifa mektubu kullanılmalıdır.

İşverenin iş akdini feshetmesi için, sözleşme türlerine göre kanunda belli şartlar yer almaktadır. Bu iş sözleşmesi türleri belirli süreli ve belirsiz süreli sözleşmelerdir. Belirli süreli iş sözleşmesinde, işin bitiş zamanı tarih olarak veya gün, hafta, ay, yıl gibi belirli bir süreyi gösterecek şekilde belirlenebilir. İş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı durumda sözleşme belirsiz süreli sayılır.

Belirsiz süreli iş sözleşmesinde ihbar süreleri nelerdir?

İşveren bu süreçte, işçinin kanunda öngörülen ihbar süresi sonuna kadar çalışmasına ve bu süre zarfında işçinin günlük 2 saat iş arama izni kullanmasına izin vermelidir. Aksi halde işverenin ihbar tazminatı ödemesi söz konusu olacaktır. Kanunda öngörülen ihbar süreleri aşağıda belirtilen şekildedir:

• 6 aydan az olan çalışma dönemi için, 2 hafta
• 6 aydan 1,5 yıla kadar olan çalışma dönemi için; 4 hafta
• 1,5 yıldan 3 yıla kadar olan çalışma dönemi için; 6 hafta
• 3 yıldan fazla olan çalışma dönemi için; 8 hafta

İşveren ve işçi belirsiz süreli iş sözleşmesinde kanunda belirlenen ihbar sürelerini arttırmışlar ise sözleşme hükümleri uygulanır.

Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi nasıl gerçekleştirilir?

30 veya daha fazla işçi çalıştıran iş yerleri için ayrıca özel bir düzenleme yapılmıştır. Buna göre; en az 6 aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren ancak aşağıdaki nedenlerin varlığı halinde hizmet akdini feshedebilir:

• İşçinin yeterliliği: İşçinin öğrenme ya da kendini geliştirme konularında yetersiz olması gibi haller fesih sebebidir. Bu durumda işçiden yazılı savunma alınması gerekir. Örneğin bir şoförün ehliyetini kaybetmesi mesleki yetersizliğine sebebiyet verir.
• İşçinin davranışı: İşçinin iş yerinde olması gereken ve beklenen davranışı göstermemesi gibi haller fesih sebebidir. Bu durumda işçiden yazılı savunma alınması gerekir. Örneğin işçinin işverenin kapısını dinlemesi, müşterilere saygısız ve nezaketsiz davranması, kötü şakalar yapması olayın özelliğine göre geçerli fesih nedeni sayılır.
• İşletmenin gerekleri: İşletmenin küçülmeye gitmesi, belli bir departmanın kapatılması, ekonomik kriz gibi haller fesih sebebidir.
• İş yerinin gerekleri: İş yerinin taşınması gibi haller fesih sebebidir.
• İşin gerekleri: İşin yapısının ya da faaliyet alanının esaslı bir şekilde değişmesi gibi haller fesih sebebidir.

Belirli süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi nasıl gerçekleştirilir?

Belirli süreli iş sözleşmesi, sözleşmede öngörülen sürenin bitiminden önce feshedilirse bu durumda sözleşme sona erer ancak; işçi kıdem tazminatı ile kalan sürenin karşılığı olan tazminata hak kazanabilir.

İşveren hangi hallerde iş sözleşmesini haklı sebeple derhal feshedebilir?

Hem belirli hem belirsiz iş sözleşmelerinde bazı durumlarda sözleşmenin feshine rağmen ihbar süresi ve tazminat kuralı uygulanmamaktadır. İşveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim (ihbar) süresini beklemeksizin feshedebilir.

İş kanununda haklı nedenle fesih sebepleri şu şekilde sayılmıştır:

• Sağlık sebepleri; işçinin düzensiz yaşayışından veya içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması gibi,
• İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri,
• İşçiyi iş yerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması (deprem, pandemi),
• İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın sözleşmede ya da kanunda öngörülen ihbar bildirim süresini aşması.

Bu nedenlerin varlığı halinde işveren, belirsiz süreli iş sözleşmelerinde ihbar süresini beklemeden ve ihbar tazminatı ödemeden, belirli süreli iş sözleşmelerinde ise sözleşmenin bitim süresini beklemeden derhal sözleşmeyi sonlandırabilir.

Ayrıca yukarıdaki nedenlerden biri olan "İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri" nedeni ile sözleşme işveren tarafından sonlandırılır ise işverenin işçiye kıdem tazminatı ödemesine gerek olmaz.

İşveren hangi hallerde iş sözleşmesini feshedemez?

Aşağıda belirtilen haller fesih için geçerli sebep oluşturmaz:

• sendikal faaliyetler;
• işyeri sendika temsilciliği yapmak;
• haklarını talep etmek için işveren aleyhine iradi ve adli makamlara başvurmak;
• ırk, renk, cinsiyet, medeni hal, din, siyasi görüş vb. sebepler;
• kadın işçilere yönelik öngörülen önlemler;
• hastalık veya kaza nedeniyle geçici devamsızlık.

Bu hallerde işverenin gerçekleştireceği fesih haksız ve geçersiz sayılacaktır. İş sözleşmesinin feshinin dayandığı sebebin dürüstlük kuralına aykırı olması durumunda kötü niyetli fesihten bahsedilir. Örneğin işveren iş sözleşmesini işçinin sendikaya üye olması veya sendikal faaliyete katılması, işçinin işvereni resmi makamlara şikayet etmesi, işçinin işveren aleyhine tanıklık yapması gibi nedenlerle feshederse fesih hakkının kötüye kullanılmasından bahsedilir. Fesih hakkının kötüye kullanıldığı hallerde işveren işçiye, ücretinin üç katı tutarında kötü niyet tazminatı öder.

Hizmet Akdi Fesih Bildirimi gönderilmesi zorunlu mudur?

Evet, bildirimin yazılı olarak yapılması ve sebep gösterilmesi zorunludur. İşverenin sonradan bir sorun yaşamaması için fesih bildiriminin yazılı olarak yapılması ve fesih sebebinin açık ve kesin bir şekilde belirtmesi gerekmektedir. Aksi takdirde fesih geçersiz ve haksız kabul edilebilir.

Hizmet Akdi Fesih Bildiriminde hangi hususlar yer almalıdır?

Hizmet akdi fesih bildiriminde aşağıdaki hususlar düzenlenmelidir:

İşveren: Bu bildirimi gönderecek olan işverenin adı-soyadı, unvanı, adresi belirtilmelidir.

İşçi: Hizmet akdi feshedilecek olan işçinin adı-soyadı, T.C. kimilk numarası ve adresi belirtilmelidir.

İş sözleşmesi: Feshedilecek olan hizmet akdinin işçi ve işveren arasında imzalandığı tarih belirtilmelidir.

İşten çıkarılma gerekçesi: İş sözleşmesi hangi neden ile sona erdirilmek istendiği açıkça belirtilmelidir.

İhbar (bildirim) süresinde çalışma hakkı tanınıp tanınmadığı: İşçiye ihbar süresi sonuna kadar çalışma hakkı tanınıp tanınmadığı belirtilmelidir.

Hizmet Akdi Fesih Bildirimi hazırlandıktan sonra ne yapılmalıdır?

Bildirim doldurulduktan sonra dikkatlice okunmalıdır. Kontrol edilen bildirimin iki nüsha çıktısı alınmalı ve işveren ya da işveren vekili tarafından imzalanmalıdır.

İmzalanan bir nüsha elden ya da posta yolu ile işçiye teslim edilmelidir. İşçinin belgeyi teslim aldığına dair işçiden imza alınması veya tebliğ şerhinin alınması; ayrıca diğer nüshanın işveren tarafından saklanması, ileride belgenin kanıt olarak kullanılabilmesi açısından önemlidir.

Hizmet Akdi Fesih Bildirimini alan işçi ne yapabilir?

İşçinin işten çıkarıldığı iş yerinde, işten çıkış tarihinde en az 30 işçi çalışıyorsa, işçi fesihten itibaren, fesihte sebep gösterilmediği ya da feshin geçerli bir sebebe dayanmadığı gerekçesiyle bir ay içinde dava açabilir.

Bir aylık hak düşürücü süre fesih bildiriminin işçiye tebliğ tarihinden itibaren başlamaktadır. Dava, iş mahkemesinde açılacaktır. Dava açılması durumunda, feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşe iade davası kabul edildiği taktirde işçinin, kesinleşen mahkeme kararının tebliğinden itibaren on iş günü içinde işe başlamak için başvuruda bulunması zorunludur.

Hizmet Akdi Fesih Bildiriminin yasal dayanağı nedir?

Hizmet akdinin feshine ilişkin hükümler 4857 sayılı İş Kanunu ve özellikle İş Kanunu' nun 17. ve 27. maddeleri arasında düzenlenmiştir. İş Kanunu uyarınca işveren, iş güvencesi kapsamına giren işçilerin fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve sebebini de belirtmek zorundadır. Yazılı yapılmaması veya sebebin gösterilmemiş olması, feshi geçersiz kılar. Ayrıca iş sözleşmesi işçinin yeterliliği veya davranışları nedeniyle yapılıyorsa bu gibi durumlarda işçinin savunması alınmadan iş sözleşmesi feshedilirse bu geçersiz bir fesih olur.

Ayrıca işçi ve işveren arasında düzenlenmiş olan iş sözleşmesinde özel hükümler yer alıyorsa bu durum ayrıca göz önünde bulundurulmalıdır.

Örnek nasıl değiştirilir?

Bir form dolduruyorsunuz. Siz formdaki soruları yanıtladıkça, belge gözlerinizin önünde düzenleniyor.

Her şey tamamlandığında, belge size Word ve PDF formatlarında gönderilir. Belgeyi değiştirebilir ve yeniden kullanabilirsiniz.