Wniosek o mediację

Co to jest wniosek o mediację?

Wniosek o mediację to pismo, które pozwala rozpocząć polubowne rozwiązywanie sporu między stronami, w ramach dobrowolnych negocjacji prowadzących do zawarcia ugody. Negocjacje są prowadzone przy udziale neutralnej i bezstronnej osoby trzeciej - mediatora. Obie strony konfliktu powinny dokonać wzajemnych ustępstw - nie wystarczą jedynie jednostronne ustępstwa. Wynikiem mediacji może być zawarcie ugody mediacyjnej, która określa na nowo obowiązki strony. Mediacja może zostać wszczęta zamiast wniesienia pozwu do sądu, jak również w trakcie trwającego postępowania sądowego. Mediacja służy znalezieniu sposobu na pogodzenie się stron i wypracowaniu rozwiązania, satysfakcjonującego obie strony. Jeśli strony są kierowane do mediacji przez sąd, wniosek wysyła się do mediatora. Jeśli brak ingerencji sądu, wniosek wysyła się w pierwszej kolejności do drugiej strony sporu, a następnie do mediatora lub ośrodka mediacyjnego, załączając do niego dowód jego nadania drugiej stronie sporu.

W przeciwieństwie do koncyliacji, mediator nie przedstawia stronom konkretnych propozycji rozwiązania istniejącego sporu - to strony czynią wzajemne propozycje. W przeciwieństwie do arbitrażu, pojednanie, w formie mediacji nie służy ustaleniu, kto ma rację w sporze. Ustępstwa poszczególnych stron nie muszą być obiektywnie równe (np. na płaszczyźnie ekonomicznej).

Jakie istnieją możliwe rodzaje mediacji?

Wyróżnia się mediację:

• wszczęta na podstawie umowy o mediację, która może być zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację;
• wszczęta na podstawie postanowienia sądu, który kieruje strony do mediacji.

Jakie istnieją rodzaje metod polubownego załatwienia sporu?

Wyróżnia się następujące główne rodzaje metod polubownego załatwienia sporu (ADR - ang. alternative dispute resolution):

• zawezwanie do próby ugodowej - próba doprowadzenia do zawarcia ugody przed wdaniem się w spór przed sądem powszechnym. Próbę ugodową przeprowadza sąd, starając się doprowadzić do ugody i szybko zakończyć spór, bez konieczności przeprowadzenia procesu (w tym postępowania dowodowego);
• mediacja - próba doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego strony rozstrzygnięcia sporu na drodze dobrowolnych negocjacji, prowadzonych przy udziale neutralnego i bezstronnego mediatora, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga w dojściu do porozumienia;
• koncyliacja - próba doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego strony rozstrzygnięcia sporu na drodze dobrowolnych negocjacji, prowadzonych przy udziale neutralnego i bezstronnego koncyliatora, który poza wspieraniem przebiegu negocjacji i pomaganiu w dojściu do porozumienia, występuje również z konkretnymi propozycjami rozwiązania istniejącego sporu (propozycją ugody), mogąc więc ingerować w sposób, w jaki strony porozumiewają się ze sobą i dostarczają informacje na temat sporu. Koncyliacja może dotyczyć na przykład realizacji umowy międzynarodowej, regulującej stawki podatkowe, zawartej z innym państwem - wówczas minister finansów, po uzgodnieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych, zwraca się do rządu z wnioskiem o poddanie sporu pod koncyliację;
• arbitraż - postępowanie polegające na rozstrzygnięciu sporu przez arbitrów sądu polubownego, które kończy się wydaniem orzeczenia przez arbitra, ustalającego, kto ma rację. Trwa zwykle od kilku do kilkunastu miesięcy. Postępowanie arbitrażowe może być przeprowadzone wyłącznie, jeżeli obie strony wyrażą na nie zgodę, zawierając umowę zapisu na sąd polubowny.

Jaka jest różnica pomiędzy wnioskiem o mediację, zawezwaniem do próby ugodowej a ugodą?

Zarówno wniosek o mediację, jak i ugoda oraz zawezwanie do próby ugodowej mają ten sam cel - rozstrzygnięcie istniejącego sporu w sposób polubowny, a więc przed wdaniem się w spór sądowy co do istoty (przed rozpoczęciem procesu, przeprowadzeniem postępowania dowodowego przez sąd itd.), przy pomocy bezstronnego organu rozstrzygającego spory.

Główna różnica polega na tym, że wniosek o mediację jest pismem wszczynającym polubowne rozwiązywanie sporu między stronami, w ramach poufnych i dobrowolnych negocjacji, prowadzonych przy udziale osoby trzeciej (mediatora), prowadzących do zawarcia ugody. Podobnie zawezwanie do próby ugodowej jest pismem wszczynającym postępowanie sądowe, mającym na celu zakończenie sporu w ramach ugody, przy udziale sędziego, jeszcze przed wdaniem się w spór sądowy w ramach procesu sądowego. Ugoda natomiast może być efektem obu postępowań - podsumowaniem rozstrzygnięcia sporu pomiędzy stronami w ramach mediacji albo w ramach zawezwania do próby ugodowej. Ugoda może również zostać zawarta między stronami sporu, bez udziału osób trzecich.

Czy spisanie wniosku o mediację jest obowiązkowe?

Tak. Wniosek o mediację musi być sporządzony na piśmie, a więc zawierać własnoręczny podpis osoby poddającej spór pod mediację.

Kim jest mediator?

Mediator to profesjonalista, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga w dojściu do porozumienia. Jest bezstronny i neutralny. Stara się wypracować rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony konfliktu. Strony mogą same wybrać osobę mediatora, która przeprowadzi mediację spośród mediatorów wpisanych na listy stałych mediatorów albo spoza tych list.

Listy stałych mediatorów prowadzone są przez prezesów sądów okręgowych oraz ośrodki mediacyjne (organizacje pozarządowe i uczelnie np. Sąd Arbitrażowy przy Izbie Gospodarczej).

Jakie są wymogi sporządzenia wniosku o mediację?

Wymogiem sporządzenia wniosku o mediację jest jedna z następujących sytuacji:

• zawarcie umowy o mediacyjnej, która może być zawarta także przez wyrażenie przez drugą stronę zgody na mediację - umowę albo zgodę drugiej strony można zawrzeć/uzyskać nie tylko przed wysłaniem wniosku o mediację, ale również po wysłaniu tego wniosku. Ważne żeby dwie strony sporu były zgodne, że chcą się podjąć mediacji.
  albo
• wydanie postanowienia przez sąd, który kieruje strony do mediacji - postanowienie powinno być wydane przed wysłaniem wniosku o mediację.

Kto może sporządzić wniosek o mediację?

Wniosek o mediację może sporządzić każda osoba lub podmiot (np. przedsiębiorca, spółka handlowa, stowarzyszenie itd.), która pozostaje w konflikcie z inną osobą lub podmiotem.

Strony biorą udział w mediacji dobrowolnie (bez presji, nacisku, przymusu czy obowiązku). Mogą ustalić, że mediacja jest poufna. Strony mogą się wycofać na każdym etapie jej trwania. Osoby, dotychczas pozostające w konflikcie, są równouprawnionymi partnerami, poszukującymi rozwiązania wspólnego sporu.

Co należy zrobić po sporządzeniu wniosku o mediację?

Wniosek o mediację powinien być zawarty na piśmie, co oznacza, że niniejszy formularz należy wydrukować, podpisać odręcznie, a następnie wysłać drugiej stronie konfliktu oraz:

• na adres mediatora;
• na adres ośrodka mediacyjnego;
• na adres sądu (jeśli spór jest w trakcie postępowania przed sądem).

Co należy dołączyć do wniosku o mediację?

Do wniosku o mediację należy dołączyć:

• dowód nadania wniosku o mediację drugiej stronie;
• odpis umowy o mediację (jeśli została zawarta);
• wszelkie dowody, które mogą pomóc mediatorowi zrozumieć spór między stronami, jak też ustalić wspólne zobowiązania stron np. umowy, faktury itd.

Czy konieczne jest notarialne poświadczenie wniosku o mediację?

Nie. Wniosek o mediację sporządza się w formie pisemnej. Oznacza to, że forma notarialna nie jest wymagana dla ważności wniosku o mediację.

Jakie koszty wiążą się z finalizacją wniosku o mediację?

Koszty mediacji wynikają z cenników poszczególnych ośrodków i określone są w umowie o mediację.

Jeśli mediacja została rozpoczęta, w wyniku skierowania do mediacji przez sąd, jej koszty są określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym.

Ponadto należy ponieść koszt wysyłki wniosku do mediatora/ośrodka mediacyjnego/sądu listem poleconym za potwierdzeniem odbioru (chyba że wniosek zostanie wniesiony osobiście).

Jak wygląda przebieg postępowania mediacyjnego?

Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie. Mediator sporządza protokół z przebiegu mediacji, w którym oznacza miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a także imię, nazwisko (nazwę) i adresy stron, imię i nazwisko oraz adres mediatora, a ponadto wynik mediacji. Mediator podpisuje protokół. Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, ugodę zamieszcza się w protokole albo załącza się do niego. Przez podpisanie ugody strony wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie, o czym mediator informuje strony. Mediator doręcza stronom odpis protokołu.

Jeśli mediacja została wszczęta:

• w ramach umowy mediacyjnej: mediator niezwłocznie składa protokół ugody w sądzie, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy.
• w razie skierowania przez sąd sprawy do mediacji: mediator składa protokół w sądzie rozpoznającym sprawę.

Po zawarciu ugody przed mediatorem, sąd przeprowadza postępowanie do zatwierdzenia ugody. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności. W przeciwnym razie sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym. Ugoda zawarta przed mediatorem ma, po jej zatwierdzeniu przez sąd, moc prawną ugody zawartej przed sądem.

Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub w części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.

Jakie są zalety mediacji?

Mediacja umożliwia ograniczyć koszty postępowania sądowym oraz ograniczyć czas trwania postępowania, gdyż umożliwia szybsze rozwiązanie sporu. Zwiększa ona gwarancję trwałego usunięcia konfliktu i pozwala wypracować akceptowalne, przez strony, rozwiązanie problemu, dostosowane do ich indywidualnych potrzeb i oczekiwań. Zapewnia równorzędne traktowanie wszystkich stron konfliktu lub sporu i pozwala spojrzeć na spór z innej perspektywy, skłonić strony do rozważenia problemu, z punktu widzenia drugiej strony. Zapewnia ona wyższą skuteczność realizowania porozumień, bowiem strony, które same je wypracowały, czują się odpowiedzialne za ich wykonanie. Mediacja zaspokaja również potrzebę opowiedzenia o swoich krzywdach, doznanym poczuciu niesprawiedliwości.

Co powinien zawierać wniosek o mediację?

Wniosek o przeprowadzenie mediacji zawiera:

• oznaczenie stron;
• wskazanie osoby mediatora (jeśli został wybrany) albo instytucji - ośrodek mediacyjny;
• przedstawienie propozycji ustępstw każdej ze stron;
• przytoczenie okoliczności, uzasadniających żądanie;
• podpis wnioskodawcy.

Jakie przepisy mają zastosowanie do wniosku o mediację?

Możliwość wystąpienia z wnioskiem o mediację wynika z art. 183[6] ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego.

Dążenie sądu do ugodowego załatwienia sporu, w szczególności przez nakłanianie stron do mediacji, wynika z art. 10 ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego.

Koszty mediacji, rozpoczętej rozpoczęta w wyniku skierowania do mediacji przez sąd, są określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym.

Jak edytować wzór?

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.