Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi

Anlaşmalı boşanma sözleşmesi nedir?

Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi (Anlaşmalı Boşanma Protokolü), anlaşmalı bir boşanmada davasında boşanmanın hukuki sonuçlarını düzenleyen ve her iki eş tarafından imzalanması gereken bir tür sözleşmedir. Boşanma kısaca yasal olarak evliliğin sona ermesidir.

Boşanma sözleşmesi, bir boşanma davasının anlaşmalı olarak sonuçlandırılması için gerekli olan ve boşanacak eşlerin velayet, tazminat, soyadı, mal varlıkları, tazminat ve nafaka konularında eşlerin talep ve anlaşmalarını içeren son derece önemli bir hukuki metindir.

Boşanma nedir ve türleri nedir?

Boşanma, çekişmeli boşanma ve anlaşmalı boşanma olarak iki çeşittir.

Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanmanın parasal ve çocukların durumuna ilişkin her konuda mutabık kalarak boşanmaları anlamına gelmektedir. Bu konulardan biri hakkında anlaşmazlık söz konusu olursa, bu durumda çekişmeli boşanmadan söz edilir. Anlaşmalı boşanma ile çekişmeli boşanma arasında bazı farklılıklar bulunmaktadır:

• Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için eşlerin en az 1 yıldır evli olmaları ve bir anlaşmalı boşanma sözleşmesi imzalamış olmaları gerekir. Çekişmeli boşanma davasında böyle bir şart yoktur.
• Çekişmeli boşanma davası kanunda belirtilen hallerde (şiddetli geçimsizlik, terk gibi) açılabilir; anlaşmalı boşanma davasının açılması için gerekçe sunmaya gerek bulunmamaktadır.
• Anlaşmalı boşanma davası, çekişmeli boşanma davasına nazaran çok daha kısa sürmektedir.
• Anlaşmalı boşanma davasının duruşmasında eşlerin hazır bulunması ve hakim tarafından dinlenmesi gerekirken, çekişmeli boşanma davasının duruşmasında böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Anlaşmalı boşanmak için anlaşmalı boşanma sözleşmesi imzalamak zorunlu mudur?

Evet, anlaşmalı boşanma için yazılı bir anlaşmalı boşanma sözleşmesinin yapılması ve her iki eş tarafından imzalanması gerekir. Anlaşmalı boşanma sözleşmesi eşlerden biri veya ikisi tarafından imzalanmazsa, eşler anlaşmalı boşanma davası açamazlar. Bu durumda çekişmeli boşanma davası açılması gerekir.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesinde neler yer almalıdır?

Anlaşmalı boşanma sözleşmesinde aşağıdaki hususların düzenlenmesi gerekir:

Mali hususlar: Yapılacak olan anlaşmalı boşanma sözleşmesinde, boşanmanın mali sonuçları belirlenmelidir. Boşanmanın mali sonuçları; maddi tazminat, manevi tazminat ve yoksulluk nafakasıdır.

Çocuklara ilişkin düzenlemeler: Boşanmanın çocuklara ilişkin sonuçları mutlaka eşler tarafından net bir şekilde belirlenmiş olmalıdır. Eğer eşler ortak çocuk sahibi ise çocukların durumuna ilişkin olarak iştirak nafakası, kişisel ilişki ve velayet konularında karşılıklı bir anlaşmanın sağlanmış olması şarttır. Ayrıca anlaşmalı boşanma sözleşmesinde, çocuğun velayet hakkı ve çocukla kişisel ilişkinin ayrıntıları belirlenmelidir. Ancak bu hükümler, çocuğun yararına uygun olması ve hakim tarafından onaylanması şartıyla geçerli olacaktır.

Boşanmanın mali ve çocuklara ilişkin sonuçlarının yanı sıra yapılacak olan anlaşmalı boşanma protokolünde başka düzenlemelere de yer verilebilir. Örneğin eşler evlilik birliği içerisinde iken eğer bir kredi borcu ödemekte iseler eşlerden birinin boşanmadan sonra bu borcu üstleneceği, eşyaların ve taşınmazların paylaşımı, ziynet eşyalarının paylaşımı da hüküm altına alınabilir. Yine kadın eşin, erkek eşin soyadını boşandıktan sonra kullanmaya devam edip etmeyeceği bu sözleşmede düzenlenebilir.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesi ile hangi konulara karar verilemez?

Anlaşmalı boşanma sözleşmesi ile, eşler ve eşlerin velayete konu ortak çocukları haricinde diğer kişiler (örneğin kayınvalide, kayınpeder, elti, görümce, enişte, yakın arkadaş gibi) bakımından herhangi bir hak veya yükümlülük getirilemez. Dolayısıyla örneğin kayınvalidenin çocuklara haftasonu bakacağı gibi bir düzenleme yapılamaz.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesi yapmak için şartlar nelerdir?

Anlaşmalı boşanmanın ilk şartı; eşlerin en az 1 yıldır evli olmasıdır. Bir başka ifade ile dava açıldığı tarihte evlenme tarihinin üzerinden 1 sene geçmiş olmalıdır. Diğer önemli şart ise eşlerin mali ve çocuklara ilişkin tüm şartlarda anlaşmış olması ve ortada anlaşmazlık bulunan (çekişmeli) bir durumun kalmamış olması ve bunlara ilişkin olarak anlaşmalı boşanma sözleşmesinin imzalanmış olmasıdır.

1 yıl evli kalma şartını sağlamayan eşler anlaşmalı boşanma davasına başvuramayacak olup, ya 1 yılın dolmasını beklemeli ya da çekişmeli boşanma davası açmalıdırlar.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesini kimler imzalayabilir?

En az 1 yıldır evli olan eşler anlaşmalı boşanma sözleşmesini imzalayabilir.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesini kimler imzalayamaz?

Çocuklar, 1 yıldan daha kısa süredir evli olan eşler, eşler haricinde kayınvalide, kayınpeder, elti, görümce, enişte, yakın arkadaş gibi başkaca kişiler anlaşmalı boşanma sözleşmesini imzalayamazlar.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesi imzalandıktan sonra ne yapılmalıdır?

Hazırlanan Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi, dikkatlice okunup kontrol edildikten sonra her iki eş tarafından imzalanmalıdır. Akabinde bu Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi'ne dayanılarak boşanma davasının açılması gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanma davası eşlerden birinin yerleşim yerindeki (ikametgah) veya eşlerin son 6 ay birlikte oturdukları yerdeki aile mahkemesinde açılabilir. Ayrıca eşler, mutabık kalırlarsa Türkiye'nin herhangi bir yerindeki aile mahkemesinde de davayı açabilirler.

Dava iki şekilde açılabilir. İlk ihtimalde eşlerden birisi bu sözleşme imzalandıktan sonra Aile Mahkemesi'ne boşanmak için başvurabilir, bu durumda diğer eşin söz konusu anlaşmalı boşanma davasını kabul etmesi gerekir. İkinci ihtimalde eşler, beraber aynı dilekçe ile boşanmak için başvuruda bulunabilirler. Her durumda, imzalanan bu Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi başvurulan Aile Mahkemesi'ne sunulmalıdır.

Mahkemece bir duruşma tarihi belirlenir. Anlaşmalı boşanma davasında eşlerin birlikte ve aynı anda duruşmada dinlenilmesi gerekir. Bu şekilde hakim boşanmak isteyen eşlerin her türlü baskı ve tehditten uzak olarak özgür iradeleri ile beyanda bulunduklarını denetleyebilir. Duruşmada eşler yerine sadece avukatı dinlemek mümkün değildir.

Hakim, eşler arasında çekişmeli olan bir konu bulunmadığına kanaat getirirse, eşler bu belgedeki şartlar ile anlaşmalı olarak boşayacaktır.

Velayet nedir?

Velayet hakkı, 18 yaş altı çocukların ve istisnai olarak da kısıtlıların bakım ve korunmalarının sağlanması amacıyla, onların kişilik hakları ve malları üzerinde sahip oldukları görev, yetki ve hakların bütününü ifade eder.

Kısıtlı ile kastedilen, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı; savurganlık, alkol veya uyuşturucu, hapis cezası veya istek üzerine (yaşlılık, engelli olma, deneyimsizlik veya ağır hastalık gibi nedenlerle) bir mahkeme kararı ile kendisini temsil etmek üzere bir vasi atanan kişidir. Ergin (18 yaşından büyük) kısıtlı müşterek çocuk var ise; anne ya da babanın velayeti altında bırakılabilir. Burada eşlerin anlaşmasının yanında hakimin kararı da önemlidir.

Burada ortak velayet kavramı üzerine durmak gerekir. Ortak velayet çocuk üzerinde hem annenin hem de babanın veli olmasıdır. Bu durumda müşterek çocuk fiilen hangi eşin (anne ya da baba) yanında kalıyorsa diğeri ile kişisel ilişki kurulmalıdır. Müşterek çocuk belirli aralıklarla hem annesinin hem de babasının yanında kalıyorsa bu durum dikkate alınarak diğeri ile kişisel ilişki kurulmalıdır. Ortak velayet düzenlemesinde anne ve baba ortak çocuğun giderlerine ekonomik güçleri nispetinde eşit olarak katılım sağlayacaktır. Çocuğu fiilen yanında bulunduracak olan eşe, diğer eşçe çocuğun giderlerine uygun iştirak nafakası verilebilir. Müşterek çocuk zaman zaman hem annesinde hem de babasında ikamet edecekse iştirak nafakası miktarı bu husus dikkate alınarak belirlenmelidir.

Velayete anlaşmalı boşanma protokolünde serbestçe karar verilse dahi, hakim çocuğun menfaatini gözeterek farklı bir karar verebilir.

Nafaka nedir?

Nafaka, mahkemece belirlenen kişi ya da kişilerce, kanunda öngörülen koşulların oluşması halinde ödenmesi gereken parasal miktarı ifade eder.

İştirak nafakası, boşanma kararı ile birlikte çocuğun velayeti kendisine verilmeyen eşin; bu çocuğun bakımına, eğitimine ve diğer ihtiyaçları için giderlerine katılması amacıyla ödemek zorunda olduğu nafakaya denilmektedir. İştirak nafakası, müşterek çocuğun eğitim ve bakım giderleri için, çocuklar yararına kullanılmak üzere velayeti alan eşe verilir. İştirak nafakası anlaşmalı boşanmada istenmese dahi, daha sonra dava açılarak talep edilebilir; zira burada çocuğun yararı ve menfaati önemlidir.

Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eş, geçimi için diğer eski eşten mali gücü oranında yoksulluk nafakası isteyebilir. Herhangi bir zaman sınırı olmaksızın yoksulluk nafakası istenebilmektedir.

Tazminat nedir?

Tazminat, tek seferlik ödenen ve genelde maddi veya manevi bir eksilmeyi gidermek amacıyla bir eş tarafından diğer eşe ödenen meblağdır.

Örneğin, boşanma nedeni ile eşlerden birinin manevi çöküntü yaşaması, derin elem ve üzüntü içinde olması durumunda o eşe manevi tazminat ödenebilir. Yine örneğin; eşinin sigortasından yararlanan kişi açısından, boşanma ile bu durum sona ereceğinden maddi menfaat kaybı ortaya çıkacaktır. Bu durumda maddi tazminat talep edilebilir.

Anlaşmalı boşanma sözleşmesinin yasal dayanağı nedir?

Anlaşmalı Boşanma Sözleşmesi Türk Medeni Kanunu'nun 166/3. maddesinde düzenlenmiştir.

Örnek nasıl değiştirilir?

Bir form dolduruyorsunuz. Siz formdaki soruları yanıtladıkça, belge gözlerinizin önünde düzenleniyor.

Her şey tamamlandığında, belge size Word ve PDF formatlarında gönderilir. Belgeyi değiştirebilir ve yeniden kullanabilirsiniz.