Acentelik Sözleşmesi

Acente sözleşmesi nedir?

Acente tedarikçi işletmeye (şirkete) bağlı olmaksızın, buradaki gibi bir acentelik sözleşmesine dayanarak, belirli bir bölge içinde sürekli olarak tedarikçiyi (şirketi) ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o tedarikçi (şirket) adına yapan kişidir. Acente, bir işletmeyi ilgilendiren sözleşmelerde (örneğin mal alım satım sözleşmesi) aracılık eder ve bunları şirket adına yapar.

Tedarikçi bir şirket olup, acente olan şirkete satış ve pazarlamasını yapması amacıyla ürünlerini veya hizmetlerini tedarik eder. Acente olan şirket de bu ürünlerin veya hizmetlerin satış ve pazarlamasını tedarikçi şirket adına yerine getirir. Dolayısıyla tedarikçinin de acentenin de bir ticaret şirketi olması söz konusudur.

Acente genellikle faaliyetlerini bir bölge ile sınırlı olarak gerçekleştirir. Bu bölge bir şehir olabileceği gibi, birden fazla şehirden oluşan bir alan olarak da seçilebilir (Örneğin Marmara Bölgesi gibi). Bu bölgede tedarikçinin ürün ve hizmetlerinin satış ve pazarlamasını gerçekleştiren acente, bunun karşılığında bir sabit ücret veya komisyona hak kazanır. Komisyon ile kastedilen, satışlardan elde edilen gelirin belirli bir kısmıdır. Acentenin yıllık olarak belli bir minimum satış gelirini gerçekleştirmesi hedeflenebilir, bu hedefin tutturulamaması halinde acentenin tedarikçiye belli bir para cezası ödemesi söz konusu olabilir.

Seyahat acenteleri ve sigorta acenteleri en yaygın acente örnekleridir. Örneğin seyahat acentesi, acentelik sözleşmesi ile bir tedarikçi otel zinciri adına müşterilerle yurtiçi ve yurtdışı gezileri için otel rezervasyonu sağlayabilir. Acente, burada aracılık ettiği müşteriden ücret talep etmez; müşteri yalnızca satın aldığı otel rezervasyonunun ücretini otele ödemiş olur. Acente ise komisyonunu otelden alır.

Distribütörlük sözleşmesi ile acente sözleşmesi arasındaki farklar nelerdir?

Distribütörlük Sözleşmesi, bir şirketin distribütör aracılığıyla malının belirli bir yerel pazara girişini, o pazarda tanıtımı ve satışını temin etmeyi amaçladığı ve distribütörün de şirketin malını satmanın yanı sıra malın o pazarda tanıtımı ve satışı için gerekli çalışmaları ve yatırımı yapmayı üstlendiği bir sözleşmedir. Distribütörlük Sözleşmesi, bir şirketin malını pazarlamak için bir satış ağına olan ihtiyacı dolayısıyla ortaya çıkan bir sözleşmedir. Distribütör, şirketten ürün satın alır ve bunları şirketten bağımsız olarak ve kendi adına alıcılara ve müşterilere satar. Bu şekilde Distribütör, ürünleri alıcılara satarak elde ettiği kârı alacaktır. Şirket, ürünlerin alıcıya/ tüketiciye satışına müdahil olmayacak ve distribütör ile alıcı/ tüketici arasında akdedilen satış sözleşmesinin bir parçası olmayacaktır. Distribütör satışları arttırmayı hedeflemelidir.

Acentenin durumu, şirket ile arasındaki ilişkinin sürekliliği ve acentanın bağımsız tacir niteliği bakımından, distribütörünkine benzemektedir. Öte yandan, farklı olarak acente, sözleşmeleri şirketin nam ve hesabına yapar. Distribütör ise kendi nam ve hesabına alıcılarla sözleşme yapmaktadır.

Distribütörden farklı olarak acente, ücretini veya komisyonunu şirketten alır. Distribütör ise, yaptığı satıştan kazanç sağlayacak, satış fiyatları, miktarı ve dolayısıyla da kazancı bakımından kendisini sınırlayan bir husus bulunmayacaktır.

Acente sözleşmesi ile franchise sözleşmesi arasındaki farklar nelerdir?

Franchise mevcut bir başarılı ve tanınmış marka için verilir. Franchise verildiğinde, aynı markayı taşıyan her işletmede standart ürün ve hizmet sunulmalıdır. Hizmet kalitesini sağlamak için başlangıçta ve sonrasında çalışanlara ve yatırımcılara sürekli eğitim verilir. İşletme süresince, standartların sağlandığının tespiti için sıkı denetim uygulanır. Franchise alan, franchise verenin markaları haricinde hiçbir marka veya ürün satamaz.

Franchise alan, markayı kullanırken genellikle mağaza mobilyalarını, tabelaları ve kurumsal stili kullanmak ve cirosunun bir kısmını franchise verene ödemekle yükümlüdür.

Acente, sözleşmeleri şirketin nam ve hesabına yapar. Franchise alan ise kendi nam ve hesabına alıcılarla sözleşme yapmaktadır.

Acente sözleşmesini yazılı olarak yapmak zorunlu mudur?

Hayır, acente sözleşmesinin yazılı yapılmasına dair bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bununla beraber gelecekte bir uyuşmazlık çıkması durumunda acentenin ve şirketin haklarını ve yükümlülüklerini tam olarak ispat edebilmeleri için sözleşmenin yazılı yapılması önerilir.

Acenre sözleşmesinde hangi hususlar düzenlenmelidir?

Acente sözleşmesinde aşağıdaki unsurlar düzenlenmelidir:

Acente: Acentenin unvanı, adresi ve organizasyon olması halinde sözleşmeyi onun adına imzalayacak yetkili kişinin kim olduğu belirtilmelidir. Yetkili kişi organizasyonun genelde üst yönetiminden biridir ve imza sirkülerinden tespit edilebilir.

Şirket: Şirketin unvanı, adresi ve organizasyon olması halinde sözleşmeyi onun adına imzalayacak yetkili kişinin kim olduğu belirtilmelidir. Yetkili kişi organizasyonun genelde üst yönetiminden biridir ve imza sirkülerinden tespit edilebilir.

Bölge: Acentenin ürünlerin satışını gerçekleştireceği bölge/ pazar/ coğrafya açıkça yazılmalıdır.

Ürün/ Marka: Sözleşmede satışı kararlaştırılan ürün ve marka yazılmalıdır.

Ücret: Acenteye ödenecek ücretin ve/veya komisyonun şekli ve miktarı belirtilmelidir.

Hedefler: Acentenin alması gereken yıllık minimum ürün bedeli, acentenin bu minimum bedeli tutturamaması halinde para cezası ödeyip ödemeyeceği gibi hedef içerikli bir düzenleme varsa belirtilmelidir.

Acente sözleşmesinin süresi nedir?

Acentelik sözleşmeleri, kanunda düzenlenmediğinden açık bir süre şartı bulunmamaktadır. Acente sözleşmelerinin sona ereceği tarih sözleşmede belirtilebileceği gibi, belirsiz süreli olarak da sözleşme yapılabilir.

Acente sözleşmesi hazırlandıktan sonra ne yapılmalıdır?

Belge doldurulup dikkatlice okunduktan sonra hazırlanan acente sözleşmesinin iki nüsha çıktısı alınmalı ve imzalandıktan sonra nüshalardan biri acente diğeri ise şirket tarafından saklanmalıdır.

Son olarak sözleşmeye ilişkin damga vergisi, vergi daireleri, bankalar veya interaktif vergi dairesi (internet) aracılığıyla ödenmelidir.

Acente sözleşmesine hangi belgeler eklenebilir?

Acente tarafından dağıtımı ve satışı kararlaştırılan ürünlerin listesi, teknik özellikleri, ayrıca ürünlerin satılacağı bölgenin haritası sözleşmeye ek yapılabilir.

Ayrıca eğer acente veya şirketten biri organizasyonsa, yetkili kişisini gösteren imza sirkülerini sözleşmeye ek yapabilir.

Acente sözleşmesinin noterde onaylanması gerekmekte midir?

Hayır, acente sözleşmesinin noterde onaylatılma zorunluluğu yoktur. Acente ve şirket istiyorsa noter harcı ödeyerek sözleşmeyi noterde onaylatabilir.

Sözleşmenin noterde onaylatılması, acente ve şirketin gelecekte bu sözleşmenin kendisi tarafından imzalanmadığını iddia etmesini önler. Çünkü noter onayı, söz konusu imzanın, imza atana ait olduğunu noterin onaylamasına dair bir işlemdir. Dolayısıyla noter aracılığıyla acente ve şirketin sözleşmeyi kendilerinin imzalandığı ispatlanmış olur.

İkinci olarak ise sözleşmenin noterde onaylatılması; acente ve şirketin gelecekte aslında sözleşmeyi imzalamak istemediğini iddia etmesini önlemeye yardımcıdır. Çünkü gerçekte sözleşmeyi imzalamak istemeyen bir kişinin bunu en geç noterin huzurunda onaylama işlemi yapılırken notere bildirmesi beklenir. Böylece noter onayı, sözleşmenin şekline, imzalara ve yapılışına ilişkin çıkabilecek uyuşmazlıkları önlemiş olur.

Acente sözleşmesi imzalandıktan sonra hangi masraflar ödenmelidir?

Bu acente sözleşmesine ilişkin damga vergisi, vergi daireleri, bankalar veya interaktif vergi dairesi (internet) aracılığıyla ödenmelidir.

Acente sözleşmesinin yasal dayanağı nedir?

Acente sözleşmesine 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun acentelikle ilgili hükümleri uygulanır.

Örnek nasıl değiştirilir?

Bir form dolduruyorsunuz. Siz formdaki soruları yanıtladıkça, belge gözlerinizin önünde düzenleniyor.

Her şey tamamlandığında, belge size Word ve PDF formatlarında gönderilir. Belgeyi değiştirebilir ve yeniden kullanabilirsiniz.