Zdarza się, że urząd np. prezydent miasta, burmistrz, wojewoda, starosta, nie wydaje przez bardzo długi czas decyzji w naszej sprawie np. decyzji o przyznanie świadczenia 500+, pozwolenia na budowę, decyzji o warunkach zabudowy, pozwolenia na użytkowanie lub zezwolenia na pobyt czasowy dla cudzoziemców, zezwolenia na pracę przez cudzoziemców albo innej decyzji, jaką wydaje organ administracji publicznej. Potrafimy dzwonić codziennie do urzędu, chodzić osobiście, aby upominać się w naszej sprawie, nawet wysyłać listy z prośbą o wydanie rozstrzygnięcia, mimo to urząd nadal milczy, a my czujemy bezsilność... Co zrobić w sytuacji milczenia ze strony urzędu? Właściwym działaniem w tej sytuacji jest wysłanie ponaglenia, a następnie skargi na bezczynność lub przewlekłość do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wniesienie ponaglenia nie kosztuje nic. Wniesienie skargi do WSA to kwota stała, w wysokości 100 zł.
Co do zasady, administracja publiczna powinna załatwić każdą sprawę w terminie miesiąca od dnia złożenia wniosku. Ewentualnie, jeśli sprawa jest bardziej skomplikowana, może przedłużyć rozstrzygnięcie sprawy do 2 miesięcy. Jeśli i ten termin nie jest dla organu możliwy, organ powinien nas zawiadomić w formie pisemnej o nowej dacie rozstrzygnięcia sprawy i powodach przedłużenia postępowania. Ponaglenie można więc złożyć do organu po upływie dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku albo po upływie dnia, wyznaczonego przez organ do załatwienia sprawy.
Czy wiesz, że...
Bezczynność oznacza, że nie załatwiono sprawy w terminie miesięcznym albo dwumiesięcznym (dla spraw skomplikowanych) albo w nowym terminie, wyznaczonym przez organ, z powodu zwłoki organu.
Sprawy skomplikowane to takie, gdy termin miesięczny okazał się niewystarczający aby:
1/ zgromadzić cały niezbędny materiał dowodowy (przeprowadzić postępowanie wyjaśniające) lub
2/ przeprowadzić wykładnię przepisów prawa w stopniu umożliwiającym ich zastosowanie.
Przewlekłość oznacza, że postępowanie jest prowadzone dłużej niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy.
Ponaglenie to pismo pospieszające organ administracji do wydania decyzji (postanowienia lub innego rozstrzygnięcia) które można do niego wysłać, jeśli nie wydaje on rozstrzygnięcia niezwłocznie bez uzasadnionej przyczyny tj.
Czy wiesz, że...
Ponaglenie jest to instytucja nowa, która została wprowadzona nowelizacją ustaw administracyjnych z 2017 r. i weszła w życie 1 czerwca 2017 r.
Dokument należy wysłać listem poleconym, za potwierdzeniem odbioru, na adres organu, który pozostaje w bezczynności lub przewlekle prowadzi postępowanie. Zaleca się zachowanie kopii przygotowanego ponaglenia, która posłuży za załącznik do skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, jeśli urząd w następstwie wniesionego ponaglenia nadal nie wyda rozstrzygnięcia.
Ponaglenie zawiera wniosek o wyjaśnienie przyczyn niezałatwienia sprawy w terminie oraz wniosek o jej niezwłoczne załatwienie. Organ odwoławczy może w wyniku wniesionego ponaglenia stwierdzić, że organ prowadzący postępowanie dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.
Czy wiesz, że...
W sytuacjach rażącego naruszenia prawa np. poprzez zbyt długie oczekiwanie na decyzję lub inne rozstrzygnięcie, organ odwoławczy może zdecydować o pociągnięciu do odpowiedzialności osoby, z winy której sprawa nie została załatwiona w ustawowym terminie.
Organ odwoławczy, w wyniku rozpatrywanego ponaglenia, może również podjąć środki zapobiegające bezczynności lub przewlekłości w przyszłości.
Organ prowadzący postępowanie może sam uwzględnić ponaglenie i wydać niezwłocznie rozstrzygnięcie, o które prosi osoba ponaglająca. Jeśli organ nie uwzględni ponaglenia, jest obowiązany przekazać ponaglenie organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, czyli nie później niż w terminie 7 dni, od dnia jego otrzymania.
Organ odwoławczy, w ciągu kolejnych 7 dni rozpatruje ponaglenie i wydaje postanowienie że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania, stwierdzając jednocześnie, czy miało ono miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ponadto zobowiązuje organ rozpatrujący sprawę do niezwłocznego wydania rozstrzygnięcia w określonym przez siebie terminie. Zarządza również wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności lub przewlekłości, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających bezczynności lub przewlekłości w przyszłości.
Jeśli procedura przed organem zajmującym się sprawą lub organem odwoławczym nie przyniesie spodziewanych rezultatów, ponaglający może wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, gdyż wniesienie ponaglenia rozumiane jest jako tzw. wyczerpanie środków zaskarżenia tj. warunek umożliwiający zaskarżenie rozstrzygnięcia do sądu, mimo że rozstrzygnięcie de facto nie zostało jeszcze wydane.
Skargę na bezczynność lub przewlekłe postępowanie można złożyć, w następstwie wysłanego do organu ponaglenia, gdy organ administracji, mimo wniesienia ponaglenia, nadal nie wydaje rozstrzygnięcia.
Skargę należy wysłać na adres organu. Organ ma możliwość samodzielnego uwzględnienia skargi tj. wydania przez siebie rozstrzygnięcia w sprawie. Jeśli nie uzna skargi za zasadnej, przekaże ją do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, wraz z aktami sprawy i swoim stanowiskiem w sprawie.
Czy wiesz, że...
W procedurze administracyjnej, inaczej niż w innych procedurach, wniosek uważa się za doręczony do organu, nie w momencie jego wysłania (a więc uzyskania stempla pocztowego na liście), ale w momencie jego faktycznego otrzymania przez urząd (data stempla na zwrotce pocztowej informującej o doręczeniu listu do odbiorcy).
Skarga powinna zawierać:
Skarga może też zawierać żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz przyznania odpowiedniej sumy pieniężnej skarżącemu.
Skargę należy opłacić w wysokości 100 złotych. Jeśli wniosło ją kilka osób, każda z nich powinna uiścić opłatę oddzielnie. Zwolnienie od opłaty możliwe jest, o ile przewidują to przepisy procedury, na gruncie której toczy się postępowanie. W razie uwzględnienia skargi na przewlekłość postępowania, opłata podlega zwrotowi.
Czy wiesz, że...
Wysokość opłaty od skargi na bezczynność organów administracji publicznej wynika z par. 2 pkt 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193, ze zm.), wskazując, że jest to opłata stała, bez związku z wartością przedmiotu sporu. Treść tego przepisu przedstawia się następująco:
"§ 2. 1. Wpis stały bez względu na przedmiot zaskarżonego aktu lub czynności wynosi w sprawach:
[...]
6) skarg na bezczynność organów administracji publicznej - 100 zł;"
Sąd może stwierdzić, że organ nie zwleka niezasadnie z wydaniem rozstrzygnięcia, a więc podtrzyma stanowisko organu i oddali skargę. Jeśli jednak sąd uzna, że strona ma rację, uwzględni skargę i stwierdzi, że w postępowaniu nastąpiła przewlekłość postępowania. Dodatkowo, może zlecić podjęcie odpowiednich czynności przez organ w wyznaczonym terminie oraz przyznać pewną sumę pieniędzy dla strony na mocy art. 149 par. 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Czy wiesz, że...
Wysokość kwoty, jaką sąd może przyznać skarżącemu od organu, jeśli stwierdzi, że doszło do rażącego naruszenia prawa, spowodowanego pozostawaniem przez organ w bezczynności albo przewlekłości nie może przekroczyć dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów, czyli w 2020 r nie może przekroczyć kwoty 40 039 zł.
Jeśli organ administracji publicznej nie wydaje rozstrzygnięcia w sprawie, a minęły już co najmniej 2 miesiące albo minęła już data, wyznaczona przez organ do załatwienia sprawy (jeśli organ takową wyznaczył i poinformował o niej pisemnie osobę zainteresowaną), można wnieść ponaglenie do organu. Jeśli mimo wniesienia ponaglenia, organ nie wydaje nadal rozstrzygnięcia, można wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na bezczynność lub przewlekłość postępowania.