Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe

________, dnia ________ r.

Sąd Okręgowy w: ________
Wydział Cywilny
Adres: ________

Wnioskodawca:

________
PESEL: ________
Adres: ________

Uczestnik postępowania:

________
PESEL: ________
Adres: ________

WNIOSEK
O UBEZWŁASNOWOLNIENIE CZĘŚCIOWE

Niniejszym, działając na podstawie art. 13 § 2 w zw. z art. 544 i nast. ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550, ze zm.), dalej: „Kodeks Postępowania Cywilnego" w zw. z art. 16 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610, ze zm.), dalej: „Kodeks Cywilny", wnoszę o:

1) ubezwłasnowolnienie częściowe Uczestnika postępowania: ________, urodzonej dnia: ________ r. w: ________, legitymującej się numerem PESEL: ________, zamieszkałej w/przy: ________, z powodu następującej choroby psychicznej:

________

2) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z odpisu aktu(ów) stanu cywilnego, wskazanego(ych) w treści pisma, na okoliczność sytuacji osobistej i majątkowej Uczestnika postępowania;

3) ustanowienie, na podstawie art. 548 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, dla: ________, doradcy tymczasowego, w osobie Wnioskodawcy, ________, PESEL: ________, zamieszkałego(łą) w/przy: ________;

4) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu, o którym mowa w art. 552 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, które zostało wystawione przez lekarza, specjalistę z zakresu psychiatrii, na okoliczność stanu zdrowia psychicznego Uczestnika postępowania, jego zachowania oraz zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw;

5) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu, o którym mowa w art. 552 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, które zostało wystawione przez lekarza, specjalistę z zakresu psychologii, na okoliczność stanu zdrowia psychicznego Uczestnika postępowania, jego zachowania oraz zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw;

6) rozpoznanie sprawy również pod nieobecność Wnioskodawcy;

Rozstrzygnięcie sprawy w ramach ugodowego załatwienia sprawy nie jest możliwe.

UZASADNIENIE

I. PODSTAWA PRAWNA:

Ubezwłasnowolnienie częściowe to mniej drastyczna forma ingerencji w sferę dóbr osobistych człowieka i jego praw, niż ubezwłasnowolnienie całkowite. Sąd może orzec o częściowym ubezwłasnowolnieniu osoby fizycznej jedynie wówczas, gdy osoba ta potrafi kierować swym postępowaniem, ale potrzebna jest jej pomoc w prowadzeniu jej spraw. Aby możliwe było wzięcie pod uwagę ewentualności złożenia wniosku o ubezwłasnowolnienie częściowe Uczestnika postępowania, konieczne jest spełnienie 4 przesłanek: (1) osiągnięcia przez Uczestnika postępowania wymaganego wieku (co najmniej 18 lat); (2) wystąpienie u niego niedyspozycji psychicznej lub umysłowej (choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo inny rodzaj zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwo lub narkomania); (3) utrzymanie możliwości samodzielnego kierowania swoim postępowaniem, a więc stan Uczestnika, który nieuzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego oraz (4) konieczność pomocy Uczestnikowi w prowadzeniu jego spraw majątkowych lub osobistych. Stanowi o tym przepis art. 16 § 1 Kodeksu Cywilnego, który brzmi następująco: „Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw".

Ubezwłasnowolnienie częściowe następuje w wyniku prawomocnego orzeczenia sądu w przedmiocie ubezwłasnowolnienia częściowego, który ma charakter konstytutywny. Podejmując decyzję o ubezwłasnowolnieniu częściowym, sąd uwzględnia cel, dla którego instytucja ta została ustanowiona, którym jest niesienie pomocy osobie w załatwianiu jej spraw osobistych lub majątkowych. Celem ubezwłasnowolnienia nie może więc być interes innych osób. Wyrok sądowy o ubezwłasnowolnieniu częściowym jest efektem analizy stanu psychicznego Uczestnika postępowania. Sąd, nawet w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek, przewidzianych w hipotezie art. 16 § 1 Kodeksu Cywilnego, nie uznaje automatycznie, że osoba zostanie ubezwłasnowolniona częściowo, na co wskazuje expressis verbis zwrot „może", powołany w powyżej zacytowanym przepisie Kodeksu Cywilnego. Dzieje się tak m.in. wówczas, gdy sąd uzna, że ubezwłasnowolnienie częściowe w większym stopniu mogłoby osłabić pozycję Uczestnika postępowania, niż przynieść mu korzyść.

Podstawową konsekwencją ubezwłasnowolnienia częściowego jest utrata przez Uczestnika postępowania pełnej zdolności do czynności prawnych na rzecz ograniczonej zdolności do czynności prawnych, zaś sąd orzekający o ubezwłasnowolnieniu częściowym Uczestnika postępowania zarządza z urzędu przesłanie sądowi opiekuńczemu odpisu prawomocnego postanowienia o ubezwłasnowolnieniu częściowym (art. 558 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Kurator dla Uczestnika postępowania jest bowiem ustanawiany przez sąd opiekuńczy.

Jeśli osoba ubezwłasnowolniona częściowo dokona samodzielnie czynności prawnej, jej ważność będzie zależeć od potwierdzenia tej czynności przez przedstawiciela ustawowego - kuratora (art. 18 § 1 Kodeksu Cywilnego). Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może podejmować samodzielnie aktywność w niektórych aspektach życia m.in. samodzielnie dokonywać czynności w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego (art. 20 Kodeksu Cywilnego), rozporządzać swoim zarobkiem (art. 21 Kodeksu Cywilnego), dysponować przedmiotami majątkowymi, uzyskanymi do swobodnego użytku (art. 22 Kodeksu Cywilnego).

II. OKOLICZNOŚCI FAKTYCZNE:

Uczestnik postępowania potrzebuje pomocy w załatwieniu następujących spraw osobistych lub majątkowych:

________

Poniżej omówione zostanie spełnienie wszystkich czterech przesłanek, uzasadniających tezę o niezbędności ubezwłasnowolnienia częściowego Uczestnika postępowania, w celu niesienia mu pomocy w załatwianiu w/w spraw osobistych lub majątkowych.

1) Spełnienie pierwszej przesłanki: osiągnięcie wieku przez Uczestnika:

Zgodnie z hipotezą art. 16 § 1 Kodeksu Cywilnego: „Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo (...)". Oznacza to, że aby móc wystąpić z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie częściowe, Uczestnik postępowania powinien mieć skończone 18 lat.

W niniejszej sprawie Uczestnik postępowania, ________, urodziła się dnia: ________ r., w: ________, co oznacza, że z chwilą osiągnięcia pełnoletności osiągnęła już pełną zdolność do czynności prawnych.

Dowód:

- odpis aktu urodzenia Uczestnika;

Uczestnik postępowania mieszka obecnie pod następującym adresem: ________.

2) Spełnienie drugiej przesłanki: niedospozycja psychiczna lub umysłowa Uczestnika:

Zgodnie z hipotezą art. 16 § 1 Kodeksu Cywilnego: „Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii (...)". Oznacza to, że aby możliwe było rozważanie ubezwłasnowolnienia częściowego, Uczestnik postępowania powinien charakteryzować się jedną z następujących niedyspozycji psychicznych lub umysłowych: chorobą psychiczną, niedorozwojem umysłowym, innym rodzajem zaburzeń psychicznych np. pijaństwem lub narkomanią. Opisany katalog ma charakter otwarty i może być uzupełniany innymi stanami chorobowymi. Różnica pomiędzy ubezwłasnowolnieniem całkowitym i częściowym sprowadza się do intensywności zaburzeń psychicznych, będących podstawą ubezwłasnowolnienia.

Za każdym razem ocena choroby i leczenia Uczestnika postępowania jest dokonywana przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa, a także psychologa, a opinia biegłego, wydana na podstawie przeprowadzonych badań, powinna zawierać ocenę stanu zdrowia psychicznego lub zaburzeń psychicznych albo rozwoju umysłowego Uczestnika postępowania. Zadaniem biegłego nie jest wyrażenie poglądu, w zakresie tego, czy Uczestnik postępowania powinien być ubezwłasnowolniony częściowo, lecz jedynie to, czy biegły m.in. stwierdza u badanego schorzenia, określone w art. 16 Kodeksu Cywilnego. Sąd jest związany opinią biegłego w tym znaczeniu, że nie może on samodzielnie ocenić stanu psychicznego Uczestnika postępowania lub dokonać oceny, odbiegającej od konkluzji, osiągniętej przez biegłego lekarza. Sąd bierze pod uwagę stan, istniejący w chwili orzekania (post. SN z 3 czerwca 1974 r., II CR 253/74).

W niniejszej sprawie zaburzenia Uczestnika postępowania, ________, pojawiły się w następującym okresie:

________

U Uczestnika postępowania została stwierdzona choroba psychiczna, mianowicie:

________

Dowody:

- świadectwo lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym Uczestnika;

- opinia psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej Uczestnika;

3) Spełnienie trzeciej przesłanki: stan Uczestnika, nieuzasadniający ubezwłasnowolnienia całkowitego:

Zgodnie z hipotezą art. 16 § 1 Kodeksu Cywilnego: „Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego (...)". Powyżej wskazany fragment przepisu z Kodeksu Cywilnego wskazuje na to, że aby możliwe było rozważenie ewentualności ubezwłasnowolnienia częściowego, stan Uczestnika postępowania nie powinien stanowić podstawy do ubezwłasnowolnienia całkowitego, a więc Uczestnik postępowania zachował w pewnym stopniu możność kierowania swoim postępowaniem. Przez pojęcie "możność" rozumie się posiadanie świadomego kontaktu z otoczeniem oraz możliwości intelektualnej oceny swojej sytuacji, swojego zachowania i wywołanych nim następstw. Możność kierowania swym postępowaniem odnosi się do czynności prawnych, nie zaś innej aktywności, a zatem oznacza możność dokonywania świadomych i swobodnych czynności prawnych.

Za każdym razem ocena możności kierowania swym postępowaniem jest dokonywana przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa, a także psychologa, zaś wydana na podstawie przeprowadzonych badań opinia biegłego, oprócz oceny stanu zdrowia psychicznego lub zaburzeń psychicznych albo rozwoju umysłowego Uczestnika postępowania, powinna zawierać umotywowaną ocenę zakresu jego zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw, uwzględniającą postępowanie i zachowanie się tej osoby (art. 553 § 2 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Zadaniem biegłego nie jest wyrażenie poglądu, w zakresie tego, czy Uczestnik postępowania powinien być ubezwłasnowolniony częściowo, lecz jedynie to, czy biegły stwierdza u badanego schorzenia, określone w art. 16 Kodeksu Cywilnego oraz czy w następstwie tych schorzeń badany bądź to nie jest w stanie kierować swym postępowaniem, bądź też potrzebna jest mu pomoc do prowadzenia określonych spraw (postanowienie SN z 27 grudnia 1973 r., I CR 670/73). Sąd jest związany opinią biegłego w tym znaczeniu, że nie może on samodzielnie ocenić stanu psychicznego Uczestnika postępowania lub dokonać oceny, odbiegającej od konkluzji, osiągniętej przez biegłego lekarza. Sąd bierze pod uwagę stan, istniejący w chwili orzekania (post. SN z 3 czerwca 1974 r., II CR 253/74).

W niniejszej sprawie Uczestnik postępowania jest w stanie kierować swym postępowaniem, a więc nie jest konieczne występowanie z wnioskiem o jego ubezwłasnowolnienie całkowite, na co wskazują następujące dowody:

Dowody:

- świadectwo lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym Uczestnika;

- opinia psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej Uczestnika;

4) Spełnienie czwartej przesłanki: potrzeba pomocy w prowadzeniu spraw Uczestnika:

Zgodnie z hipotezą art. 16 § 1 Kodeksu Cywilnego: „Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw". Powyższe oznacza, że aby możliwe było rozważanie ewentualności ubezwłasnowolnienia częściowego, Uczestnik postępowania powinien znajdować się w takim stanie, który wymaga pomocy w prowadzeniu jego spraw osobistych lub majątkowych, z powodu wykrytych u niego zaburzeń psychicznych lub umysłowych.

Termin "prowadzenie spraw" obejmuje nie tylko podjęcie czynności prawnych, lecz także załatwianie czynności faktycznych, dotyczących w szczególności troski o Uczestnika postępowania, jak również wykonywania przez niego obowiązków społecznych. Ważne jest więc wskazanie rzeczywistego i skonkretyzowanego zakresu spraw, wymagających decyzji Uczestnika postępowania, do których załatwienia Uczestnik postępowania potrzebuje pomocy oraz to, czy sprawy takie w ogóle istnieją. Przy dokonywaniu oceny istnienia potrzeby pomocy do prowadzenia spraw, główny nacisk kładzie się na sprawność intelektualną Uczestnika postępowania, a nie jego sprawność fizyczną. Nacisk powinien być położony na czynności, które wymagają przeprowadzenia trudniejszej analizy, takiej jak przed podjęciem decyzji w nowej sprawie o poważniejszych konsekwencjach.

W niniejszej sprawie, Uczestnik postępowania, ________, w ocenie wskazanych poniżej dowodów, potrzebuje pomocy w prowadzeniu następujących spraw osobistych i majątkowych, ze względu na stwierdzone wcześniej niedyspozycje (zdiagnozowaną chorobę psychiczną):

________

Dowody:

- świadectwo lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym Uczestnika;

- opinia psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej Uczestnika;

III. WNIOSEK O USTANOWIENIE DORADCY TYMCZASOWEGO:

Na podstawie art. 548 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego w zw. z art. 16 § 2 Kodeksu Cywilnego, Wnioskodawca wnosi o ustanowienie dla Uczestnika postępowania: ________, doradcy tymczasowego, w osobie Wnioskodawcy, ________, PESEL: ________, zamieszkałego(łą) w/przy: ________.

Wykazany powyżej stan zdrowia psychicznego Uczestnika postępowania, choroba psychiczna Uczestnika postępowania, uzasadnia ustanowienie doradcy tymczasowego dla Uczestnika postępowania.

IV. WYKAZANIE LEGITYMACJI PROCESOWEJ WNIOSKODAWCY:

Zgodnie z hipotezą art. 545 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe może zgłosić: małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie; jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo; jej przedstawiciel ustawowy.

Wnioskodawca, ________, jest: córką Uczestnika postępowania, co oznacza, że posiada niezbędną legitymację procesową, wymaganą do wystąpienia z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie częściowe Uczestnika postępowania.

Dowody:

- odpis aktu urodzenia Wnioskodawcy;

V. WYKAZANIE WŁAŚCIWOŚCI SĄDU:

Właściwość sądu, do którego wniesiony został niniejszy wniosek, została ustalona na podstawie art. 544 Kodeksu Postępowania Cywilnego, który stanowi, że sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości Sądów Okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów (§ 1). W sprawach tych właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jej pobytu (§ 2).

Wobec powyższego, Wnioskodawca wniósł niniejszy wniosek do Sądu Okręgowego w: ________, gdyż jest to sąd miejsca zamieszkania i pobytu Uczestnika postępowania: ________, zamieszkałego w/przy: ________.

VI. 28888 28258828528 58285255858 528828:

525222 282 2252282 2528 522528222 25852882285 825582, 2522 882558 225 58522 85822822582 2282852285 82222 222888222888, 25285 222585528222 52288525285 825582, 25882285822 22282522 52522528, 282 2282 2228885.

VII. 585582 28855885888:

85 225825882 552. 225 § 5 5252285 228222285285 828882222 282822825 825585 2288225 882 228228 2 55285822 25225552255.

VIII. USTALENIE WYSOKOŚCI OPŁATY SĄDOWEJ:

Wnioskodawca wniósł na rachunek Sądu wymaganą przepisami prawa opłatę stałą od wniesionego wniosku o ubezwłasnowolnienie częściowe Uczestnika postępowania, w kwocie 100 zł, co wynika z art. 23 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1144, ze zm.).

IX. KONKLUZJE:

Podsumowując, z uwagi na powyżej opisany stan zdrowia psychicznego i umysłowego, Uczestnik postępowania, ________, jest częściowo niezdolny do prowadzenia swoich spraw majątkowych i osobistych oraz przejawia ograniczoną zdolność do podejmowania istotnych decyzji, w szczególności w następujących obszarach:

________

W związku z powyższym, pełnoletni Uczestnik postępowania, ________, znajduje się w stanie, który wymaga udzielania pomocy do prowadzenia w/w spraw. Dla dobra Uczestnika postępowania, konieczne jest jego częściowe ubezwłasnowolnienie i ustanowienie dla niego kuratora, który udzielałby mu pomocy przy prowadzeniu spraw, z którymi Uczestnik postępowania nie jest w stanie poradzić sobie samodzielnie.

W tym stanie rzeczy, niniejszy wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe Uczestnika postępowania - ________ - wydaje się konieczny i uzasadniony.

___________________
(własnoręczny podpis Wnioskodawcy)

Załączniki:

1. odpis aktu urodzenia Wnioskodawcy;

2. zaświadczenie lekarskie wydane przez lekarza psychiatrę;

3. opinia psychologa;

4. dwa odpisy wniosku wraz z załącznikami;

5. potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej, w wysokości 100,00 zł (opłata stała na podstawie art. 23 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).