Wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite

________, dnia: ________ r.

Sąd Okręgowy w: ________
Wydział Cywilny
Adres: ________

Wnioskodawca:

________
PESEL: ________
Adres: ________

Uczestnik:

________
PESEL: ________
Adres: ________

WNIOSEK
O UBEZWŁASNOWOLNIENIE CAŁKOWITE

Działając na podstawie art. 13 § 2 w zw. z art. 544 i nast. ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550, ze zm.), dalej: „Kodeks Postępowania Cywilnego" w zw. z art. 13 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610, ze zm.), dalej: „Kodeks Cywilny", wnoszę o:

1) ubezwłasnowolnienie całkowite Uczestnika postępowania: ________, urodzonej dnia: ________ r., w: ________, legitymującej się numerem PESEL: ________, zamieszkałej w/przy: ________, z powodu następującej choroby psychicznej:

________

2) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z odpisu(ów) aktu(ów) stanu cywilnego, wskazanego(ych) w treści pisma, dla wykazania faktu posiadania legitymacji procesowej do wystąpienia z niniejszym wnioskiem oraz na okoliczność sytuacji osobistej i majątkowej Uczestnika postępowania;

3) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu, o którym mowa w art. 552 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, które zostało wystawione przez lekarza, specjalistę z zakresu psychiatrii, na okoliczność stanu zdrowia psychicznego Uczestnika postępowania, jego zachowania oraz zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw;

4) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu, o którym mowa w art. 552 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, które zostało wystawione przez lekarza, specjalistę z zakresu psychologii, na okoliczność stanu zdrowia psychicznego Uczestnika postępowania, jego zachowania oraz zdolności do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw;

5) rozpoznanie sprawy również pod nieobecność Wnioskodawcy;

Rozstrzygnięcie sprawy w ramach ugodowego załatwienia sprawy nie jest możliwe.

UZASADNIENIE

I. PODSTAWA PRAWNA:

Ubezwłasnowolnienie całkowite to najbardziej drastyczna forma ingerencji w sferę dóbr osobistych człowieka i jego praw. Sąd może orzec o całkowitym ubezwłasnowolnieniu osoby fizycznej jedynie wówczas, gdy osoba nie potrafi kierować swym postępowaniem. Konieczne jest spełnienie 3 przesłanek: osiągnięcie odpowiedniego wieku (13 lat), trwała niedyspozycja psychiczna lub umysłowa (choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo inny rodzaj zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwo lub narkomania) oraz nastąpienie skutku trwałej niedyspozycji, w postaci niemożności kierowania swoim postępowaniem. Stanowi o tym przepis art. 13 § 1 Kodeksu Cywilnego, który brzmi następująco: „Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem".

Ubezwłasnowolnienie następuje w wyniku prawomocnego orzeczenia sądu w przedmiocie ubezwłasnowolnienia całkowitego, o charakterze konstytutywnym (post. SN z 3 grudnia 1971 r., III CRN 361/71). Sąd, nawet w wypadku spełnienia wszystkich przesłanek, przewidzianych w hipotezie art. 13 § 1 Kodeksu Cywilnego, nie uznaje automatycznie, że osoba zostanie ubezwłasnowolniona, na co wskazuje expressis verbis zwrot „może", powołany w powyżej zacytowanym przepisie Kodeksu Cywilnego. Orzeczenie sądu jest bowiem uzależnione od okoliczności danej sprawy i względów natury celowości (post. SN z 27 sierpnia 1979 r., IV CR 268/79). Orzecznictwo jasno podkreśla, że podejmując decyzję o ubezwłasnowolnieniu, sąd zobowiązany jest uwzględniać cel, dla którego instytucja ta została ustanowiona. Jest nim niesienie pomocy osobie, która ma być ubezwłasnowolniona, w załatwianiu jej spraw osobistych lub majątkowych. Celem ubezwłasnowolnienia nie może być interes innych osób.

W wyniku całkowitego ubezwłasnowolnienia, co następuje po uprawomocnieniu się orzeczenia Sądu Okręgowego, osoba traci całkowitą zdolność do czynności prawnych, czego efektem jest niemożność występowania przez nią w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek, dokonywania czynności prawnych, a więc zaciągania zobowiązań we własnym imieniu i na swój rachunek. Dokonanie czynności prawnych przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie oznacza więc że czynność ta jest nieważna. Nie jest to jednak równoznaczne z ograniczeniem możliwości bycia podmiotem praw i obowiązków, lecz dotyczy sposobu ich nabywania. Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie może podejmować aktywność w innych aspektach życia m.in. samodzielnie dokonywać czynności w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, takich jak bieżące zakupy, korzystanie z drobnych usług itd., chyba że pociąga to za sobą rażące pokrzywdzenie osoby, niezdolnej do czynności prawnych.

II. PODSTAWA FAKTYCZNA:

Poniżej wykazane zostanie spełnienie przesłanek, niezbędnych do ubezwłasnowolnienia całkowitego Uczestnika, w celu niesienia pomocy osobie, która ma być ubezwłasnowolniona, w załatwianiu jej spraw osobistych lub majątkowych.

1) Spełnienie pierwszej przesłanki: osiągnięcia wieku przez Uczestnika:

Zgodnie z hipotezą art. 13 § 1 Kodeksu Cywilnego: „Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli (...)".

Uczestnik postępowania, ________, urodziła się dnia: ________ r. w: ________, co oznacza, że osiągnęła już ograniczoną zdolność do czynności prawnych, po osiągnięciu 13 roku życia, a jednocześnie nie posiada jeszcze pełnej zdolności do czynności prawnych, gdyż nie osiągnęła jeszcze pełnoletności.

Dowód:

- skrócony odpis aktu urodzenia Uczestnika;

Aktualnie mieszka ona pod adresem: ________.

2) Spełnienie drugiej przesłanki: niedospozycji psychicznej lub umysłowej Uczestnika:

Zgodnie z hipotezą art. 13 § 1 Kodeksu Cywilnego: „Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii (...)". Ustawodawca wymienia w powołanym przepisie przykłady trwałej niedyspozycji Uczestnika m.in. choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zaburzenia psychiczne, w szczególności pijaństwo lub narkomania. Katalog ten ma charakter otwarty i może być uzupełniany innymi stanami chorobowymi. Oczywiste odchylenia psychiki Uczestnika od stanu normalnego, niepozwalające na nawiązanie z nim kontaktu, mogą stanowić przykład zaburzeń psychicznych, stanowiących wystarczającą podstawę do ubezwłasnowolnienia całkowitego, przy czym sam fakt choroby i leczenia się w poradni zdrowia psychicznego nie przesądza o istnieniu przesłanki do ubezwłasnowolnienia całkowitego (wyr. SN z 23 września 1999 r., II UKN 131/99). Nie jest nią także zespół depresyjny (wyr. SN z 6 lutego 1998 r., I CKN 492/97), zarzut marnotrawstwa, o ile łączy się on z chorobą psychiczną, niedorozwojem umysłowym albo innego rodzaju zaburzeniami psychicznymi (post. SN z 14 marca 1978 r., II CR 58/78), ani proces miażdżycowy (post. SN z 25 listopada 1976 r., II CR 471/76).

Głównym środkiem dowodowym do stwierdzenia występowania niedyspozycji psychicznej lub umysłowej Uczestnika jest opinia biegłego psychiatry lub neurologa oraz psychologa, które oprócz stwierdzenia występowania danej jednostki chorobowej, powinny także zawierać szczegółową ocenę zakresu jego zdolności kierowania swoim postępowaniem, opartą na gruntownej i wnikliwej analizie zachowania się i postępowania Uczestnika, kontaktów z ludźmi w stosunkach rodzinnych, w pracy itp. (art. 553 § 1 i § 2 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Zadaniem biegłego nie jest wyrażenie poglądu, w zakresie tego, czy Uczestnik postępowania powinien być ubezwłasnowolniony, lecz jedynie to, czy biegły stwierdza u badanego schorzenia, określone w art. 13 Kodeksu Cywilnego oraz czy w następstwie tych schorzeń badany bądź to nie jest w stanie kierować swym postępowaniem, bądź też potrzebna jest mu pomoc do prowadzenia określonych spraw (post. SN z 27 grudnia 1973 r., I CR 670/73). Sąd jest związany opinią biegłego w tym znaczeniu, że nie może on samodzielnie ocenić stanu psychicznego osoby, której ubezwłasnowolnienie jest przedmiotem postępowania lub dokonać oceny, odbiegającej od konkluzji, osiągniętej przez biegłego lekarza. W razie wątpliwości w tym zakresie sąd może zażądać dodatkowej opinii od tego samego lub innego biegłego (post. SN z 29 czerwca 1973 r., I CR 271/73). Bierze się pod uwagę stan, istniejący w chwili orzekania (post. SN z 3 czerwca 1974 r., II CR 253/74).

Zaburzenia Uczestnika, ________, istnieją od urodzenia.

Powodem trwałej niedyspozycji Uczestnika, która to niedyspozycja uzasadnia niemożliwość kierowania własnym postępowaniem przez Uczestnika, co w konsekwencji uzasadnia konieczność ubezwłasnowolnienia całkowitego, jest choroba psychiczna, na którą cierpi Uczestnik, mianowicie:

________

Dowody:

- świadectwo lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym Uczestnika;

- opinia psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej Uczestnika;

3) Spełnienie trzeciej przesłanki: niemożności kierowania swoim postępowaniem przez Uczestnika:

Zgodnie z hipotezą art. 13 § 1 Kodeksu Cywilnego: „Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem". Ostatnią przesłanką ubezwłasnowolnienia całkowitego, wymienioną we wskazanym wyżej przepisie Kodeksu Cywilnego, jest skutek zaburzeń psychicznych lub umysłowych Uczestnika, w postaci niemożności kierowania swoim postępowaniem.

Niemożność kierowania swoim postępowaniem to brak świadomego kontaktu z otoczeniem oraz brak możliwości intelektualnej oceny swojej sytuacji, swojego zachowania i wywołanych nim następstw (post. SN z 16 maja 2013 r., I CSK 122/13). Okoliczność ta powinna być oceniana w świetle całości stanu faktycznego. Nie uzasadnia konieczności ubezwłasnowolnienia całkowitego Uczestnika jedynie fakt, że jest on osobą ubogą, niewykształconą, niepracującą, spożywającą alkohol i zaniedbaną higienicznie i środowiskowo. Okoliczności te wskazują jedynie na to, że Uczestnik wymaga ewentualnie pomocy w prowadzeniu własnych spraw życiowych. Niemożność kierowania swoim postępowaniem musi być efektem zaburzeń psychicznych.

Uczestnik postępowania, ________, nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem, co jest skutkiem trwałej niedyspozycji w postaci zaburzeń psychicznych i umysłowych, wskazanych w poprzednim ustępie uzasadnienia niniejszego wniosku.

Dowody:

- świadectwo lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym Uczestnika;

- opinia psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej Uczestnika;

Z uwagi na powyżej opisany stan zdrowia psychicznego i umysłowego, Uczestnik postępowania, ________, jest całkowicie niezdolny do prowadzenia swoich spraw i kierowania swoim postępowaniem. Nie radzi sobie w zwykłych sprawach życia codziennego – wymaga stałej pomocy drugiej osoby. Uczestnik jest bierny i ma wyłączoną zdolność do podejmowania jakichkolwiek decyzji. W związku z powyższym, Uczestnik postępowania, ________, znajduje się w stanie uniemożliwiającym kierowanie własnym postępowaniem, uzasadniającym konieczność ubezwłasnowolnienia całkowitego.

III. OBOWIĄZEK USTANOWIENIA OPIEKUNA:

Obowiązek ustanowienia opiekuna dla Uczestnika postępowania: ________, w myśl art. 13 § 2 Kodeksu Cywilnego, nie dotyczy osób, które pozostają jeszcze pod władzą rodzicielską. W takim wypadku funkcję opiekuna pełni rodzic.

Konsekwencją takiej regulacji przepisów prawa materialnego jest art. 558 Kodeksu Postępowania Cywilnego, który nakłada na Sąd orzekający w sprawie ubezwłasnowolnienia, obowiązek przesłania sądowi opiekuńczemu odpisu prawomocnego postanowienia o ubezwłasnowolnieniu. Sąd opiekuńczy wszczyna z urzędu postępowanie o ustanowienie opieki.

IV. 285858855 25255828885 2888558258 285855888288:

5225282 2 58222225 552. 222 § 2 5252285 228222285285 828882222, 8282822 2 5822885822828282282 858228822 2222 2282888: 25822222 28282, 222522 5222822 8282822 2 5822885822828282282; 222 252828 8 88288 2528222 2552 5252228282; 222 25225825888828 58258282. 552828 28282, 222522 5222822 8282822 2 5822885822828282282, 282 2225 22858258 2222 8282825, 222288 28285 25 25 252258258888285 5825828222 (552. 222 § 5 5252285 228222285285 828882222).

Wnioskodawca, ________, jest mężem Uczestnika, co oznacza, że posiada niezbędną legitymację procesową, potrzebną do wystąpienia z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie całkowite Uczestnika.

Dowody:

- skrócony odpis aktu małżeństwa;

V. WYKAZANIE WŁAŚCIWOŚCI SĄDU:

Właściwość sądu została ustalona na podstawie art. 544 Kodeksu Postępowania Cywilnego, który stanowi, że sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości Sądów Okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów (§ 1). W sprawach tych właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jej pobytu (§ 2).

Wobec powyższego, Wnioskodawca wniósł niniejszy wniosek do Sądu Okręgowego w: ________, gdyż jest to sąd miejsca zamieszkania i pobytu Uczestnika postępowania: ________, zamieszkałego w/przy: ________.

VI. PRÓBY POLUBOWNEGO ZAŁATWIENIA SPRAWY:

Strony nie podjęły prób ugodowego zalatwienia sprawy, gdyż biorąc pod uwagę całokształt powołanych powyżej okoliczności, próba pozasądowego rozwiązania sprawy, zaistniałej między Stronami, nie jest możliwa.

VII. UDZIAŁ PROKURATORA:

Na podstawie art. 546 § 2 Kodeksu Postępowania Cywilnego niniejsza sprawa powinna się toczyć z udziałem prokuratora.

VIII. USTALENIE WYSOKOŚCI OPŁATY SĄDOWEJ:

Wnioskodawca wniósł na rachunek Sądu wymaganą przepisami prawa opłatę stałą od wniesionego wniosku o ubezwłasnowolnienie całkowite Uczestnika, w kwocie 100 zł, co uzasadnia art. 23 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1144, ze zm.).

W tym stanie rzeczy, niniejszy wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite Uczestnika - ________ - jest konieczny i uzasadniony.

___________________
(własnoręczny podpis Wnioskodawcy)

Załączniki:

1. odpis skróconego aktu małżeństwa;

2. zaświadczenie lekarskie od lekarza psychiatry;

3. opinia psychologa;

4. dwa odpisy wniosku i załączników;

5. potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej, w wysokości 100,00 zł (opłata stała na podstawie art. 23 pkt 1 KSCU).