Ouderschapsplan

Wat is een ouderschapsplan?

Een ouderschapsplan is een document dat door ouders wordt gebruikt om vast te leggen hoe zij gezamenlijk voor hun kind(eren) zullen zorgen. Hierin staan bijvoorbeeld afspraken omtrent de zorgverdeling, het delen van informatie, het nemen van belangrijke beslissingen en omtrent financiële zaken. Het doel van een ouderschapsplan is om als ouders na een scheiding samen de verantwoording te dragen over de opvoeding en zorg van het kind. Het opstellen van een ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor:

• gehuwde ouders die gaan scheiden en die minderjarige kinderen hebben;
• geregistreerde partners (met of zonder gezamenlijk gezag over minderjarige kinderen) en die uit elkaar gaan;
• samenwonende ouders met gezamenlijk gezag.

Indien het ouderschapsplan voor meerdere kinderen wordt opgesteld, zullen dezelfde afspraken gelden voor ieder kind. Indien voor ieder kind andere afspraken gelden, dienen aparte ouderschapsplannen opgesteld te worden per kind.

Wat is het verschil tussen een ouderschapsplan en een alimentatieovereenkomst?

Een ouderschapsplan is een uitgebreid document dat alle belangrijke kwesties dekt die zich kunnen voordoen wanneer twee mensen gezamenlijk voor hun kind zorgen. Het ouderschapsplan omvat onder andere afspraken over de zorgverdeling, het delen van informatie, het nemen van belangrijke beslissingen en over de kosten van de verzorging en opvoeding (kinderalimentatie). Een alimentatieovereenkomst daarentegen dekt alleen de kinderalimentatie en de daarmee samenhangende kwesties, zoals wie het zal betalen, wanneer het wordt betaald, hoeveel het zal zijn en hoe lang het wordt betaald.

Is een ouderschapsplan verplicht?

Het opstellen van een ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor gehuwde ouders die gaan scheiden en die minderjarige kinderen hebben, voor geregistreerde partners (met of zonder gezamenlijk gezag over minderjarige kinderen) en die uit elkaar gaan en voor samenwonende ouders met gezamenlijk gezag.

Het opstellen van een ouderschapsplan is niet verplicht voor ouders van kinderen die geen gezamenlijk gezag hebben. Hiervan is bijvoorbeeld sprake indien een van de partners niet de biologische vader of moeder van het kind is en hij of zij daarom nooit het gezag over het kind heeft gehad. Ook voor ouders die samenwonen, maar geen gezamenlijk gezag hebben geldt dat het opstellen van een ouderschapsplan niet verplicht is op het moment dat deze ouders uit elkaar gaan. In het belang van het kind wordt het opstellen van een ouderschapsplan indien mogelijk wel aangeraden.

Wie maken deel uit van een ouderschapsplan?

De partijen bij een ouderschapsplan zijn de ouders of wettelijke voogden van een gezamenlijk kind. Daarnaast heeft een kind van 12 jaar of ouder het recht om gehoord te worden. Ouders moeten het kind van 12 jaar of ouder daarom bij het opstellen van het ouderschapsplan betrekken.

Wat is de duur van een ouderschapsplan?

Ouders kunnen zelf in het ouderschapsplan afspraken maken over de geldigheid van het ouderschapsplan. Hiervoor geldt geen minimale of maximale termijn. Het is belangrijk om bij het opstellen in overweging te nemen dat de onderhoudsplicht van ouders duurt tot het kind de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt. Daarnaast staat het ouders vrij om in het ouderschapsplan afspraken te maken over de (periodieke) evaluatie van het ouderschapsplan en over het maken van wijzigingen.

Welke ouder betaalt kinderalimentatie?

Kinderalimentatie is een bijdrage die één van de ouders betaalt om in de kosten van de verzorging en opvoeding van hun kinderen te voorzien. In principe betaalt de ouder bij wie het kind niet dagelijks woont de kinderalimentatie. Dit is vaak de ouder die het kind minder ziet. De andere ouder (de ouder bij wie het kind woont) is verantwoordelijk voor het verzorgen en opvoeden van het kind, maar ontvangt de alimentatie om de kosten van het kind te dekken. Kinderalimentatie wordt betaald totdat het kind meerderjarig is. Daarnaast zijn de ouders tot het kind 21 jaar is onderhoudsplichtig. Dit betekent dat de kinderalimentatie zo nodig doorbetaald moet worden tot het kind in zijn eigen levensbehoeften kan voorzien (doordat het kind bijvoorbeeld fulltime werkt) of tot het kind 21 jaar is.

Welke ouder heeft ouderlijk gezag?

Ouderlijk gezag is het recht én de verantwoordelijkheid van ouders om belangrijke beslissingen te nemen over het welzijn, de opvoeding en de zorg van hun kinderen. Bij gehuwde ouders en geregistreerde partners wordt het gezag automatisch gezamenlijk uitgeoefend. Daarnaast verkrijgt een ongehuwde of niet-geregistreerde partner ook gezag indien hij of zij het kind na 1 januari 2023 heeft erkend. Indien de ongehuwde of niet-geregistreerde partner het kind vóór 1 januari 2023 heeft erkend, dan moet de partner het gezamenlijk gezag samen met de moeder van het kind aanvragen.

Beide ouders houden het ouderlijk gezag over de kinderen na een scheiding. Behalve als de rechter een andere beslissing neemt.

Wat moet er gebeuren nadat het ouderschapsplan is opgesteld?

Nadat de ouders overeenstemming hebben bereikt over de inhoud van het ouderschapsplan dient het ouderschapsplan door beide ouders te worden ondertekend. Beide ouders moeten een kopie van het ondertekende ouderschapsplan krijgen. Vanaf het moment van ondertekenen is het ouderschapsplan geldig. Het ouderschapsplan hoeft hiervoor niet ergens te worden ingeleverd. Indien de gehuwde ouders of de geregistreerde partners uit elkaar gaan, dan moet het ouderschapsplan samen met het echtscheidingsverzoek naar de rechtbank worden gestuurd. Dit verloopt via een advocaat of mediator.

Wat moet een ouderschapsplan bevatten?

Een geldig ouderschapsplan moet minimaal de volgende afspraken bevatten:

• Beschrijving van de verdeling van de zorg en omgang: hiermee leggen de ouders vast waar het kind zal wonen en hoe de zorgverdeling zal werken. De ouders kunnen ervoor kiezen om één ouder de exclusieve fysieke zorg te geven, waarbij het kind het grootste deel van de tijd bij die ouder zal doorbrengen. De ouders kunnen er ook voor kiezen om gezamenlijke fysieke zorg te hebben, waarbij het kind een gelijk deel van de tijd bij beide ouders zal doorbrengen. In dit gedeelte van het document beschrijven de ouders de details van de bezoekregelingen voor zowel reguliere bezoeken als bezoeken tijdens vakantie of feestdagen.
• Betrokkenheid van het kind bij het opstellen van het plan: ouders hebben de mogelijkheid om bij het opstellen van het ouderschapsplan het kind te betrekken. Het besluit om het kind wel of niet te betrekken dient in het ouderschapsplan te worden vastgelegd.
• Beschrijving van het delen van informatie en het nemen van belangrijke beslissingen: ouders moeten in het plan vastleggen hoe en door welke ouder beslissingen over belangrijke zaken zoals gezondheidszorg en onderwijs worden genomen. Daarnaast moet worden vastgelegd de wijze waarop en in welke situaties de ouders informatie over het kind met elkaar zullen delen.
• Regeling voor kinderalimentatie: beide ouders moeten meebetalen aan de kosten voor het kind. Ouders zijn verplicht hierover afspraken te maken in het ouderschapsplan. Meestal betaalt de ene ouder kinderalimentatie aan de andere ouder. Ouders zijn echter vrij in het maken van afspraken.
• Aanvullende coördinatiedetails: de ouders kunnen aanvullende afspraken (bv. over de opvoeding) opnemen in het plan.

Welke wetten zijn van toepassing op een ouderschapsplan?

Op een ouderschapsplan zijn Burgerlijk Wetboek (BW), titel 15 van boek 1 en Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (RV), boek 3 van toepassing.

Het model bewerken?

U vult een formulier in. Het document wordt naargelang uw antwoorden per sectie opgemaakt.

Aan het einde ontvangt u het in de formaten Word en PDF. U kunt het bewerken en het opnieuw gebruiken.